Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zondag 13 november 2011

Alicja Gescinska over De verovering van de vrijheid, VPRO - boeken, 13 november 2011


Een ervaringsdeskundige op het gebied van de vrijheid..

Alicja groeide op in het communistische Polen en kwam op haar zevende naar België omdat haar ouders, beiden ingenieurs, niet konden aarden in het communistische systeem. Ze zetten Alicja en haar twee oudere zussen in de auto en reden naar de Oost-Duitse grens. Ze vertelt niet of ze daar moeilijkheden ondervonden, maar wel dat het gras aan de andere kant van de grens niet veel groener was. Ze herinnert zich van haar jaren in Polen de lange wachtrijen, de klagende mensen en de verhalen over de andere kant. Ze kwamen in asielzoekerscentrum Het kleine kasteeltje terecht waar ze een pasje nodig hadden om binnen te komen, maar bij het avondeten kreeg ze wel cola, de eerste smaak van het vrije westen.

Later verhuisden ze naar een dorp. De speelgoedwinkel lag vol speelgoed maar spelen daarmee kon ze niet omdat ze geen geld hadden. In haar studie filosofie heeft ze nagedacht over Oblomov. Ze herkende zijn neiging om alles tot morgen uit te stellen.

Wim Brands vraagt haar of Oblomov een vrij man is.
Alicja ervaarde in de speelgoedwinkel het onvermogen om te spelen met hetgeen ze uitgestald zag. Vrijheid ligt in de uitoefening, leerde ze daarvan.

Haar vader overleed veertien maanden geleden. Hij leek op Oblomov, maar toen hij hoorde da hij niet lang meer te leven had, benutte hij zijn tijd goed. Alicja heeft daarvan zelf ook geleerd om haar tijd goed te besteden.

Brands neemt aan dat zelfbezonnen verveling niet loont.
Alicja zegt dat men dan niet echt vrij is.

Ze komen te spreken over de filosoof Isaiah Berlin, die onderscheid maakte tussen negatieve en positieve vrijheid. In de eerste zin hoef je niets, in de tweede heb je het recht je ergens mee te bemoeien, is er sprake van een vermogen. Alicja geeft het voorbeeld van een analfabeet die niet vrij is om te lezen, niet het vermogen daartoe bezit.

Brands begint over de vrijheid van meningsuiting. Alicja noemt in haar boek een leraar aardrijkskunde die onzin verkoopt en daarmee aantoont dat de vrijheid gelimiteerd is.
De absolute vrijheid bestaat niet, zegt Alicja. De leraar in kwestie kan niet verkondigen dat Boedapest de hoofdstad van Frankrijk is. Men denkt dat niemand de vrijheid van meningsuiting mag beknotten maar dat is dus niet zo, zegt Alicja.

Brands vraagt haar wat haar de ogen heeft geopend.
De vrijheid in de goede zin is moeilijk te begrijpen, zegt Alicja, die moeite heeft met de vraag. Ze noemt Kant en Spinoza die haar leidsmannen zijn geweest.

Brands begint over de Poolse paus.
Een interessante man, zegt Alicja, ze hoopt nog voor de zomer op hem te promoveren.




Geen opmerkingen:

Een reactie posten