Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 15 november 2012

Özcan Akyol over Eus, VPRO-Boeken, 11 november 2012


Het failliet van de onschuld

Akyol schreef een roman over een Turkse tiener uit het oosten van ons land die zich op onorthodoxe wijze probeert te ontworstelen aan zijn lot als randfiguur. De titel Eus heeft ermee te maken dat Nederlanders zijn naam niet konden uitspreken, vanaf zijn vijfde of zesde jaar al niet.

Wim Brands noemt Eus een schelmenroman à la Jan Cremer. Eus belandde in de misdaad. Hij trok met een groep zigeuners door Europa en ging met hen doordeweeks op strooptocht. Ze gingen een supermarkt binnen, één van hen ging naar de kluis en haalde die leeg. Op die manier verdienden ze tonnen, tot ze tegen de lamp liepen.  

Akyol kreeg een lage straf omdat hij slechts de chauffeur was geweest. Hij had geen berouw, vond het wel dom van zichzelf wat hij had gedaan. Het succes maakte nonchalant.
In de gevangenis kreeg hij een beperking, zoals hij dat noemt, waarbij hij geen informatie mocht ontvangen. Hij werd wanhopig van zijn eigen gedachten en vatte zelfs het plan op om met een vork een tunnel naar buiten te graven. Op aanraden van een bewaker begon hij boeken te lezen.
Eerst de serie Baantjer, daarna romans als Naar het einde van de nacht van Céline en Lolita van Nabokov, maar ook werk van Dostojevski, Carmiggelt en Kafka. Door zich te verdiepen in literatuur, kreeg hij het idee dat hij ook zijn eigen ervaringen zou kunnen beschrijven. Op een notitieblokje maakte hij aantekeningen. Hij moest nog wel taalvaardigheid oefenen en de grammaticaregels leren. Moeilijke woorden schreef hij op met de betekenis ervan.

Hij schreef eerst wollig maar bij Céline ontdekte hij het ritme. Hij las dat boek ook hardop. Zo moet literatuur zijn, dacht Akyol.

Brands begint over zijn familie, een gastarbeidersgezin uit Deventer.
Okyal heeft afstand van hen genomen, hij heeft weinig keuzes gehad in het leven.

Brands zegt dat het boek geen multicultureel drama is, waarmee hij bedoelt dat het boek kwaliteit heeft.
Volgens Okyual zagen zijn leraren op de middelbare school dat hij talent had, bijvoorbeeld om in de politiek te gaan, terwijl hij op de lagere school helemaal niet gezien werd. Tijdens het kerstspel moest hij een piek zijn, terwijl hij voor zijn gevoel ook Scrooge had kunnen spelen. Of is dat arrogant, vraagt hij zich af.

Hij ziet zijn vader al vijf, zes jaar niet meer. Okyal negeert hem. De verwijdering heeft te maken met de geestelijke stilstand in zijn familie. Ze leven nog in de jaren zeventig. Hij heeft studies gedaan en niets met hen gemeen.

Het probleem met Eus is, zo leest Brands tussen de regels door, dat hij nergens geaccepteerd wordt.
Ook de kampers vormen een gesloten groep, zegt Okyal. Hij is een eenling die in een crisis komt.
Daarin zit de verbinding met Ik, Jan Cremer. Ook iemand die nergens bij hoort.

Okyal beaamt dat Eus over de onschuld van een jongen gaat, een sympathieke jongen die weinig kansen kreeg en daarom op het slechte pad terechtkwam.  
  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten