Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 30 januari 2013

Gaten in de markt, Tegenlicht, 28 januari 2013


De markt beheerst ons leven. We zijn afgegleden tot consumenten. Een tegenbeweging van burgers neemt zelf het initiatief weer in handen, waarmee ze gaten in de markt schieten. Vanuit deze stelling worden twee theoretische en vijf practische zaken aan elkaar geknoopt.

Douglas Rushkoff, schrijver van Life Incorporated, die vorige week in Agenda 2013 ook al hele zinnige verhalen vertelde, begint over de markt die in ons hele leven verankerd is. Hij legt dat uit aan de hand van een persoonlijk voorbeeld. Op het moment dat hij voor zijn appartement in Brooklyn in elkaar werd geslagen en dat naar buiten bracht waren buurtbewoners eerder bang voor lagere huizenprijzen dan de leefkwaliteit van de buurt. Als kind woonde Rushkoff in Queens waar in het weekend door de buurt gebarbecued werd. Nadat het gezin in betere financiële omstandigheden kwam, verhuisde het naar een wijk, waar iedereen zelf een barbecue had. Dit was goed voor de economie, maar slecht voor de gemeenschap.
Rushkoff gaat dieper in op de verandering in de ruilhandel sinds de Industriële Revolutie. Daarna werd het persoonlijk contact overgenomen door merken. Een vriendelijke Quaker bezat meer vertrouwen dan een persoon en veranderde onze verhouding tot elkaar. We willen liever geen contact meer met buren en we vrezen ons te verbinden met de buurt. Eigenlijk kunnen we om de merken heen. We hebben ze niet nodig als we meer lokaal gaan handelen en moeten dat straks mogelijk ook doen als het economische systeem instort, de winkels leeg zijn en er geen geld meer uit de muur komt.      

Paul Verhaeghe schreef in Identiteit, dat het marktdenken uitgaat van individueel succes. De ideologie van de maakbaarheid maakt ieder ander tot een loser. Tussen personen ontstaat concurrentie. Dat strookt niet met onze menselijke aard als groepswezen. Het neo-liberalisme heeft het wantrouwen tussen de individuen aangewakkerd. We leven in een anonieme autoritaire maatschappij, waarin alles vastligt in regels en contracten. Niet alles is echter meetbaar. Dat leidt tot een kloof tussen de ordelijke digitale en de weerbarstige gewone werkelijkheid. Verhaeghe wil niet terug naar de bekrompen jaren vijftig, maar vindt wel dat sociale verbanden meer nadruk mogen krijgen.

Oase is een crèche waar men aan ouderparticipatie doet, gebaseerd op onderling vertrouwen.
Tejo is een gratis en anonieme hulpverlening van therapeuten aan jongeren in Antwerpen. Een van de medewerkers zegt dat jongeren snel in de klem komen met verwachtingen, die de oudere generatie hen heeft voorgehouden.
Bij Thuisgehaald.nl (zie foto) kookt een thuiskok voor anderen. Op internet wordt het menu aangekondigd.
Een burger in Leiden heeft een stadspark ontwikkeld en kreeg daarmee lof van de burgemeester, die vond dat de overheid zo’n plan, gebaseerd op enthousiasme, nooit zou kunnen realiseren.
In Burum, Friesland wordt het nabuurschap nieuw leven ingeblazen. In het dorp heeft men geen winkel en openbaar vervoer meer. Een beleidsmedewerker van de gemeente ziet veel in zo’n initiatief van onderop.

Ook verzekeringsmaatschappijen sluiten zich hierbij aan. Volgens een medewerkster van Achmea neemt de solidariteit af, maar ontstaan men tegelijk nieuwe vormen van onderlinge hulpverlening. Een bedrijf heeft volgens haar ook een maatschappelijke taak, niet alleen winstmaximalisatie. Een collega van de Rabobank komt minder goed uit zijn woorden. Hij meent dat de samenwerking zich later terugbetaalt omdat bijvoorbeeld de huizenprijzen hoger zijn in een buurt die goed onderhouden is.

Rushkoff is duidelijker. Als lokale personen practische taken kunnen uitvoeren, heeft men geen banken meer nodig. Een week eerder zei hij ook al dat grote bedrijven alleen maar geld opsouperen en dat wij zonder hen minder lang zouden hoeven te werken.
Volgens Verhaeghe hebben we vijftien jaar lang in dit soort constructies geïnvesteerd en kost het net zoveel tijd ons ervan te ontdoen. Dat vraagt wel bereidheid om te veranderen, maar dat kan ook snel gaan. Hij noemt Starbucks, dat in Engeland geen belasting betaalde. Na een actie op Facebook om het bedrijf te boycotten besloot Starbucks toch maar belasting te gaan betalen.

Een initiatief dat navolging verdient. Er zijn wel meer multinationals die geen belasting betalen.     

Hier meer informatie over het programma, met een link naar de vijf practische initiatieven.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten