Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 20 april 2013

Bananas (2009), documentaire van Fredrik Gertten



Winst of leven!

In de kapitalistische wereld draait het om geld en uitbuiting van mensen, dieren en de natuur, of het nou gaat om de bijensterfte of de winning van schaliegas. Over het westen van Nicaragua hangt in 2009 de schaduw van de dood als gevolg van het gebruik van pesticiden voor de bananenteelt. Alles wordt in het werk gesteld om de productiecijfers omhoog te krijgen, om aldus nog meer winst te behalen uit de bananenplantages. Een derde van de productiekosten van de bananen gaat zitten in die voor pesticiden.

De befaamde advocaat Juan Dominguez uit Los Angeles, zelf een Latino, hoorde van het onrecht en ging er een kijkje nemen. Hij begreep dat de pesticide DBCP, geproduceerd door Dow Chemical, werkers in de plantages onvruchtbaar maakte en vroegtijdige dood veroorzaakte. De pesticide was in de VS al verboden maar werd door multinational Dole in Midden Amerika nog volop gebruikt. Mannen wisten vaak niet dat hun onvruchtbaarheid door de pesticide werd veroorzaakt. Zij wijtten die aan hun vrouw, met alle relationele problemen van dien.

Dominguez besloot op basis van no cure no pay de strijd aan te gaan met Dole. De zaak van twaalf choperos die niet eens de hele dag blootgesteld waren aan het gif, zou een testcase zijn. Het werd de eerste keer dat een Amerikaanse rechtbank zich uitsprak over arbeidsomstandigheden in Midden Amerika en het zou een precedent kunnen vormen op het gebied van arbeidsrechten. Dominguez schakelde de schrandere advocaat Duane Miller in, omdat de zaak niet gemakkelijk zou zijn en raadde de werkers aan niets te tekenen maar te gaan voor een collectieve regeling.

De Zweed Fredrik Gertten filmde de inspanningen van Dominguez en Miller om het onrecht uit de weg te ruimen. We zien beelden van vliegtuigjes die hun giftige lading boven de plantages afwerpen, waarbij de arbeiders totaal niet beschermd werden tegen het gif en we zijn getuige van een begrafenis van een werker uit de plantages. De zoon ziet met leedwezen de kist van zijn vader de grond in gaan, die wilde dat zijn kinderen zouden gaan studeren zodat ze niet besmet zouden worden zoals hijzelf. Zijn moeder was in de tijd dat haar man stierf in Managua. Ze leerde hem kennen op de plantage. Hij was haar baas en zij waren 36 jaar gehuwd. De zoon van de overleden vader vertelt op het eind dat inmiddels ook zijn moeder kanker heeft, die haar hersenen aantast.

Tijdens de rechtszaak in de VS wordt DeLorenzo verhoord die in het bestuur zat van Dole. Hij vertelt dat zijn bedrijf naar Nicaragua ging, omdat de overheid daar investeringen wilde. Hij bagatelliseert het gebruik van DBCP, dat verdampt of in de bodem weg sijpelt. In 1977 stopte Dow het productie van het middel omdat de nadelige effecten op de mannelijke vruchtbaarheid wetenschappelijk bewezen waren en vroeg de afnemers de restanten terug te sturen, maar Dole weigerde en beschuldigde Dow zelfs van contractbreuk.
Een van de eisers, Morales Mendoza, huilt over zijn onvruchtbaarheid. In de pauze van het proces krijgen Miller en zijn assistenten ananassap van Dole aangeboden.

Na vijfentwintig dagen komt de uitspraak. Dole wordt aansprakelijk gesteld, de helft van de eisers krijgt een schadevergoeding, Morales Mendoza valt niet onder de gelukkigen. Dole ziet de zaak als een overwinning omdat de tegenpartij niet uit de kosten komt. Dominguez en Miller zijn echter blij en gaan door.  

Ook de documentaire maker was nog niet van Dole verlost, zo hoorden we al eerder in de Tegenlichtuitzending De bananenmaffia. Hier mijn verslag van het onthutsende verhaal van een documentairemaker, die door Dole werd aangevallen; hier meer over Bananas, hier de trailer.  



Geen opmerkingen:

Een reactie posten