Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 8 april 2014

Filmrecensie: Sometimes in April (2005), Raoul Peck



Twee broers kijken verschillend aan tegen de slachting in Rwanda

Het is weer april. In Sometimes in April wordt verschillende keren aan de huidige maand gerefereerd, waarin de regentijd begint en het leven weer verlamd raakt door de wrede gebeurtenissen van twintig jaar geleden, de genocide van Hutu milities op de Tutsi’s, waarbij in honderd dagen 800.000 slachtoffers vielen, elke minuten zeven, stond er gister in de krant.

Het drama is al verschillende keren uitgebeeld, zoals in Hotel Rwanda en in Shooting Dogs, maar blijft ook in Sometimes in April naar de keel grijpen met beelden van de bendes Hutu’s die met machetes en knuppels de straten van Kigali onveilig maken en vrachtwagens vol lijken, die naar massagraven gebracht worden. Misschien is de laatste film van de Haitiaan Raoul Peck nog wel het meest dramatisch omdat er ook nog eens een moeilijke verhouding tussen twee Hutu broers aan ten grondslag ligt.

Augustin Muganza is werkzaam in het leger en woont met zijn Tutsi vrouw en kinderen in een buitenwijk van hoofdstad Kigali, zijn broer Honoré is niet getrouwd en is presentator bij een radiostation dat meteen al de Tutsi’s als kakkerlakken wegzet. Als de broers samen aan een oude auto sleutelen bespreken ze hun meningsverschillen over de labiele toestand in hun land.

Jeanne, de vrouw van Augustin, wil het liefst meteen vluchten, maar Augustin wil eerst zijn dochter Anne Marie terughebben, die op honderdvijftig kilometer in een meisjesinternaat zit. Hij probeert haar te bellen, maar krijgt geen contact met haar. Als hij een executielijst in handen krijgt met zogenaamde verraders weet hij hoe laat het is. Het vliegtuig van de president dat boven de stad wordt neergeschoten terwijl Augustin naar een voetbalwedstrijd op televisie zit te kijken, kondigt de dag van de machetes aan, die hij al in een kist zag liggen, gloednieuw geïmporteerd uit China.

De tumultueuze gebeurtenissen volgen elkaar is snel tempo op. Augustin belt Honoré op dat hij zijn familie moet komen ophalen en in veiligheid brengen in Hotel des Mille Collines. Hartscheurend is het afscheid tussen Jeanne en Augustin die niet mee kan omdat hij zelf, als Hutu getrouwd met een Tutsi, op een executielijst staat. Nog aangrijpender is de vergeefse poging van Honoré om met Jeanne en de kinderen de stad te verlaten. De meisjes van het internaat worden ook bedreigd en kiezen ervoor om bij elkaar te blijven. Hun lerares Martine is bij hen op de slaapzaal als ze collectief worden doodgeschoten, maar overleeft tussen de lijken en sleept de zwaar gewonde Anne Marie mee naar buiten.

Beelden van de gebeurtenissen in 1994 worden afgewisseld met die van tien jaar later als Honoré in Tanzania gevangen zit en gehoord wordt tijdens een proces, waarin hij zegt spijt te hebben van zijn eerdere uitspraken. Augustin is inmiddels leraar en praat met de leerlingen over de slachting. Hij krijgt een brief van zijn broer met het verzoek hem te komen bezoeken. Hoewel hij niet wil, haalt Martin, die inmiddels zijn vriendin is, hem over om wel te gaan.

Het verhaal van de broers en de familie van Augustin wordt aangevuld met de machteloze houding van de Verenigde Staten, die na een echec in Mogadishu niet weer te springen stond om in te grijpen, zeer tot verdriet van de medewerkster van Clinton met hart voor de zaak. Later worden de ergste misdaden berecht door een tribunaal in Tanzania. Ook trekken waarheidscommissies het land in. Martine is een van degenen die daar vertelt over de moord op haar leerlingen in de slaapzaal.

Op het eind vindt de ontmoeting tussen de broers plaats die in het begin al in het vooruitzicht werd gesteld. Honoré is eerst nijdig dat Augustin loopt te pronken met zijn goede geweten, maar komt al gauw tot rust en vertelt dat hij de gewonde Jeanne nog uit een greppel heeft gehaald en voor de drempel van een kerk heeft neergezet. Daar verrichtte zij later nog een heroïsche daad.

Op de vraag van zijn bange zoons in het begin van de film voor het slapen gaan of zij Hutu’s zijn of Tutsi’s antwoordt Augustin dat hij een Hutu is en dus zij ook, maar dat hij hoopt dat ze ooit zeggen dat ze Rwandezen zijn. Dat dit zo mogen zijn. Want het is zoals Martin Luther King jr. vooraf zei: In the end we will remember not the words of our enemies, but the silence of our friends. Uiteindelijk zijn er slechts verliezers.

Hier de trailer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten