Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 24 april 2014

Voorbij het neoliberalisme. Hoe nu verder? De Nieuwe Liefde, Amsterdam, 16 april 2014



Breek met de conventies en kom op voor een rechtvaardiger maatschappij

Voorbij het neoliberalisme was een programmaserie van acht avonden in De Nieuwe Liefde waarin elke maand een deelonderwerp centraal stond. Achtereenvolgens kwamen na een inleidende avond maatschappelijk verantwoord ondernemen, duurzaamheid, de kunsten, het onderwijs, wonen en de zorg aan bod. In de laatste aflevering Hoe nu verder? vat presentator Jikke de Ruiter (links op de foto), voor ze het woord geeft aan de drie sprekers, de voorgaande avonden die bestonden uit een analyse, een gesprek, geuite zorgen uit de zaal en conclusies, nog eens samen.

In de inleidende eerste avond stelde filosoof Robin Brouwer dat er een afzetpunt nodig is om ergens anders te komen, een nee tegen het bestaande, een reveil. René Gude wilde niet praten over verandering maar over verbetering. Die komt dichterbij door een optimum te formuleren. Vanuit de zaal werd de noodzaak tot verandering van belang geacht evenals een visie.
Het maatschappelijk verantwoord ondernemen dient te voorkomen dat het wordt vermarkt, namelijk door zich te richten op kernwaarden. Duurzaamheid ontstaat als niet duurzaam geen optie meer is en dat is inmiddels al het geval. Kunst moet zich niet in de markt zetten en kunstenaars moeten zich verenigen. Kennis en economie zijn twee verschillende begrippen, vakmensen zijn belangrijker dan managers. Wonen dient een basisvoorziening te zijn, toegankelijk voor iedereen, woningcoöperaties dienen geen winst te maken en huurders kunnen ook zelf coöperaties vormen. De zorg wordt steeds meer een product, terwijl de patiënt centraal dient te staan.

Robin Brouwer (rechts) stelt dat verandering iets anders is dan innovatie. In de trits people, planet, profit gaat het toch veelal om het laatste. Hij refereert aan Peter Sloterdijk die in zijn boek Je moet je leven veranderen opriep om jezelf te veranderen in plaats van de maatschappij. De imperatief wijst op een revolte, die gewelddadig is op de manier waarop een groeiende plant met zijn wortels door een stenen pot gaat. Brouwer haalt Marx aan over de revolte tegen het sociale ik dat door conventies bepaald wordt. Door een ‘nee’ dat de corruptie van onze tijd, waarin alles lijkt te kunnen, nemen wij onze verantwoordelijkheid. Het gaat om de opstanding van het kwetsbare ik, het afleggen van het masker, die ons ook in verbinding brengt met anderen. Het is een wonder door mensen verricht, dat verder gaat dan de werkvloer maar de hele mens omvat. Het is een nee zeggen dat een ja is. Geen denken in termen van het zoeken van een oplossing, maar een innerlijk ontwaken. De afzet die Brouwer op inleidende avond hield, dient voor de sprong om boven het denken uit te stijgen.   

De twee andere gastsprekers, Doekle Terpstra (naast Brouwer) en Klaas van Egmond (naast De Ruiter) kunnen niet aan zijn visie tippen. Terpstra denkt als voorzitter van een hogeschool positief over het toegenomen bewustzijn van jonge mensen en hoogleraar Van Egmond toont een diagram uit zijn boek Een vorm van beschaving waarin hij meent de toestand en de ontwikkeling van onze maatschappij te kunnen duiden en zich daarbij richt op het radicale midden van de waarden in plaats van het extremisme in de periferie. Anders dan de laatste twee denkt Brouwer echt out of the box of beyond the box zoals hij zelf stelt. Hij doet als het ware een oproep aan onszelf om niet meer mee te gaan met de conventies, niet onze ogen te sluiten maar ons te realiseren in welke mate wij zelf een bijdrage kunnen leveren aan een rechtvaardiger maatschappij.

Tijdens de reacties uit de zaal neemt een jonge arts het voor deze visie op. Hij is minder optimistisch dan Terpstra over de mogelijkheid van deze maatschappij om zelf te veranderen en stelt voor om samen de straat op te gaan. Een mevrouw met bruin haar en een rood truitje roept op tot daden, zoals geld stallen bij de Triodosbank. Een projectmanager vraagt de gasten hoe we beweging scheppen. Brouwer zegt dat de verandering gemakkelijker is in sectoren waar de nood het hoogst is.


De Ruiter sluit af met een citaat van David van Reybrouck over het sluimerend democratisch onbehagen bij de burgers die directe zeggenschap eisen en daarom  samen met elkaar om tafel gaan zitten om oplossingen voor problemen te zoeken.
 
Hier de site Robin Brouwer Collective, research lab for social change, hier mijn verslag van een gesprek in VPRO-Boeken met Peter Sloterdijk over Je moet je leven veranderen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten