Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 7 april 2014

Wouter Kusters over Filosofie van de waanzin, VPRO-Boeken, 6 april 2014



Een kleuranalyse voldoet niet als je een schilderij wilt doorgronden

Wim Brands noemt tijdens de introductie per abuis het ervaringsboek Pure waanzin dat filosoof Wouter Kusters (1966) eerder in 2004 publiceerde en dat min of meer voortkwam uit Filosofie van de waanzin dat nu op tafel ligt. Pure waanzin ging over een psychose waarin Kusters zelf terecht kwam. In Filosofie van de waanzin schetst hij een meer algemeen beeld van de waanzin.

Na zijn psychose in 1987 ging hij filosofie studeren om zijn ervaring te kunnen plaatsen. Hij schreef een bachelorscriptie getiteld Landschappen van tijd waarin hij het tijdsbesef van de psychoticus analyseert en dat door zijn docent met een negen werd beoordeeld. In diezelfde tijd werd hij weer waanzinnig door hyperreflectie, het nadenken over gedachten die steeds dieper voeren en niet meer door een ander te volgen zijn. Zelf dacht hij dat hij zijn inzichten op een A4 zou kunnen verwoorden, maar of dat echt zo is kan hij niet meer zeggen. Hij werd gedwongen opgenomen en kwam in een vreemde situatie terecht,vergelijkbaar met psychiater Kuiper die zelf als patiënt in de inrichting terechtkwam waarin hij eerder anderen tegen depressie behandelde en waarover in het aangrijpende Ver heen vertelde. In Filosofie van de waanzin weet men nooit wie er aan het woord is, de waanzinnige of de observator, zegt Kusters. Dat maakt het spannend.

Brands noemt het een heel helder boek. Het theoretiseert en het bevat veel verhalen.
Kusters wilde het verschijnsel waanzin bevrijden uit de medische hoek. Het is geen ziekte maar hoort thuis op het terrein van de cultuur, de mystiek en de religie.

Brands vraagt naar zijn kritiek op de opvatting van hersenonderzoeker Dick Swaab.
Kusters noemt die maar kort in zijn inleiding, maar zegt dat de biopsychologie ontoereikend is als het gaat om de betekenissen die mensen toekennen aan hun ervaringen. Als Kusters wil weten wat hen drijft, gaat hij op zoek naar de persoon, net zoals hij bij een schilderij niet de kleuren gaat analyseren om de betekenis van de voorstelling op het doek te begrijpen.
De wartaal die de biopsychologie aan een psychoticus toeschrijft, is volgens hem een vorm van communicatie die ons iets kan leren.

Brands moet denken aan de schizofrenen die hij in zijn leefomgeving wel eens tegen het lijf loopt. Misschien moet hij zijn houding ten opzichte van geesteszieken veranderen en zijn oor eens te luisteren leggen.
Kusters benadrukt het belang van dit soort praktische zaken. In zo’n geval hebben we te maken met twee verschillende narratieve structuren, die elkaar positief kunnen beïnvloeden. De verborgen wijsheden van de schizofreen worden dan wellicht opgevangen.

Brands hoeft nauwelijks vragen te stellen. Kusters is een praatgrage man die uitstekend formuleert. Maar wat wil je als je eerder cum laude in de computer- en sociolinguïstiek bent afgestudeerd. Zijn ideeën zijn daarnaast ook boeiend. Het is te hopen dat hij niet te veel hooi op de vork neemt en de draad met de werkelijkheid niet verliest.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten