Duodebuut van Eva en Renee Kelder, Athenaeum Boekhandel Haarlem, 12 juni 2014

Door samen te debuteren staat men sterker

Jeroen Vullings van VN (op de foto in het midden) ondervraagt in de volle Athenaeum Boekhandel in Haarlem de Heemsteedse zusjes Kelder die tegelijk debuteren, duodebuteren genoemd. Eva (rechts op de foto) schreef de roman Het leek stiller dan het was, Renee (links) schreef een autobiografisch boek over haar ghb – verslaving, De parttime junkie getiteld. Ze ontsnapte aan de dood doordat haar moeder haar uit de ellende trok. Vullings toont beide boeken aan het publiek en vindt het bijzonder dat twee zusjes verenigd rond de tafel zijn, want vaak in de literatuur is dat wel anders tussen bloedverwanten.

Eva spreekt van een symbiose tussen hen twee. Daarbij hoopt ze, door samen op te treden, met hun hoofden boven het maaiveld uit te komen. Ze wist daarvoor niet goed wat ze met haar leven moest. Ze begon met korte verhalen in De Revisor. Door het schrijven is ze veel gelukkiger geworden. Haar roman speelt zich af in Vlieland. Kinderen willen weg van het eiland maar ook van zichzelf.

Voor Renee betekent haar boek de ultieme coming out. Ze las het boek van Eva, wilde het na-apen maar probeerde toch een eigen stijl te vinden. Dat is haar volgens Vullings gelukt. Haar taal is rauw en direct, terwijl die van Eva meer poëtisch is. Voor Renee was het schrijven een bevrijding. 

Vullings gaat in op het gezin waarin ze opgegroeid zijn. Op basis van beide boeken kreeg hij, hoewel Eva niet autobiografisch schreef, een aardig inzicht in hun ontwikkeling. Hij citeert om en nabij de eerste strofe van This be the verse van de Engelse dichter Philip Larkin om het thema aan te duiden:

They fuck you up, your mum and dad.
They may not mean to, but they do.
They fill you with the faults they had
And add some extra, just for you.

Volgens hem hakte de vechtscheiding van hun ouders er bij de zusjes in. De vader was depressief en deed een zelfmoordpoging, de moeder - dochter band ontspoorde. Eva bevestigt dat het opruimen van de shit in een ouder kind verhouding nodig is. Renee zegt dat het beschrijven van haar psychose niet gemakkelijk was. Ze praatte veel met haar moeder, een psycho-analytica, over haar verleden om haar jeugdherinneringen naar boven te krijgen.

Vullings vraagt hoe het de zusjes na het debuut vergaan is.

Renee zegt dat ze tijdens een uitzending van Pauw & Witteman rustig oogde maar dat in haar lijf alarmbellen afgingen omdat ze zaken naar buiten bracht die ze nooit verteld had. Dat men later op haar werk - in de verslavingszorg - zei dat zij hen belazerd had, bevestigde haar donkere vermoeden. Eva vult aan dat Pauw het haar zusje niet gemakkelijk maakte door meteen haar dyslectie te koppelen aan het spellen van de letters ghb.

Volgens Renee wordt ghb tegenwoordig ook in het klaslokaal gebruikt. Ze kreeg veel reacties op het boek dat ook een waarschuwing inhoudt en ze geeft ook lezingen op scholen.

Vullings gaat door op de stijl van Eva en vraagt of ze een vijler, een scherpslijper is.

Eva antwoordt heel poëtisch dat weinig zinnen onaangeraakt zijn gebleven. Ze gelooft niet in een vaste structuur, maar schrijft liever spontaan, hoewel dit bij korte verhalen gemakkelijker is dan in een roman. Eva is op zoek naar een roes zoals ze die eerder alleen van de seks kende.

Vullings vindt dat de seks in haar roman nogal troosteloos beschreven, maar voor Eva is er niets fijner om er zo over te schrijven. Misfits zoals de buurman met zijn windhonden zijn buitenstaanders, een gevoel dat ze zelf goed kent, waarna het gesprek doorgaat over de vraag of men altijd niet van zichzelf denkt dat men een buitenstaander is.

Renee zet iemand het liefst in één zin neer en wil doorgaan met schrijven. Als haar vader dat goed vindt over haar opa die tot zijn achttiende bij zijn moeder in bed lag. Eva is bezig aan en verhalenbundel maar heeft voor haar nieuwe roman een zwarte kunstenaar in New York als hoofdpersoon in haar hoofd. Vullings oppert of ze in haar roman genoemde schrijvers als Philip Larkin en Scott Fitzgerald een eerbetoon brengt. Ze bewondert beide schrijvers, die zich heel anders voorgaven dan ze waren, Larkin had een saaie baan en Scott Fitzgerald transformeerde zich als schrijver.  

Hier de site van Eva Kelder met daarin een interview met de zusjes in het Haarlems Dagblad en informatie over een optreden, morgenavond in bibliotheek Het Eemhuis in Amersfoort.