Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 17 juni 2014

Keith Lowe over Het woeste continent, Doc Talks, 9 jun 2014



Het verleden is een ander land

Pieter van der Wielen heeft de Britse historicus en schrijver Keith Lowe (1970) aan tafel, die Het woeste continent schreef, dat in Engeland een bestseller is. Het boek gaat over de jaren na de Tweede Wereldoorlog tot de jaren van de Koude Oorlog. In dit tussengebied was sprake van een vacuum waarin de machtsverhoudingen nog niet uitgekristalleerd zijn en veel geweld aan de orde van de dag was, vooral naar het Oosten toe.

Van der Wielen heeft een beeld in zijn hoofd van dansende mensen op straat.
Lowe zegt dat dit gebeurde, maar dat er ook nog een andere, chaotische, dimensie was. De happy story biedt troost, maar is niet realistisch. Na de oorlog werden er nog steeds kleine oorlogen uitgevochten, zoals tussen politiek links en rechts.

Van der Wielen wil weten hoe groot de chaos na de oorlog was.
Instituties waren afwezig of in diskrediet gebracht, zoals die van de politie. Het verzet had onvoldoende gezag en mankracht. Er ontbrak een structuur. Ieder kon doen wat hij of zij wilde. De geallieerden verkondigden niet altijd de goede normen. De visie van Roosevelt was niet veel anders dan de gemiddelde Amerikaanse soldaat. Hij maakte een nogal zorgwekkend grapje over het doden van Duitsers. Lowe verontschuldigt hem vanwege de zware oorlogsinspanningen. We projecteren gemakkelijk onze eigen waarden en normen op het verleden, dat een ander land is. In de Verenigde Staten wordt over The Greatest Generation gesproken, maar dat gebeurt omdat men met ogen van nu naar het verleden kijkt. De verschillende dodenaantallen geven aan dat iedereen vanuit een eigen perspectief kijkt.

Van der Wielen begint over wraak als katalysator van het geweld.
Lowe noemt dat een belangrijk thema in het boek. Omdat men weer naar een machtsevenwicht streefde, gebeurden er nare dingen op allerlei niveaus. Hij noemt een geval in Italië waar een geschil over de hand van een meisje tijdens de Tweede Wereldoorlog tot een burgeroorlog leidde.  

Van der Wielen vraagt zich af of Hitler toch niet de oorlog won omdat het radicalisme zegevierde.
Lowe geeft hem gelijk voor de periode die hij bestudeerde, maar vindt dat we dit later te boven zijn gekomen. Alle instituties, zoals de EU, zijn een reactie op de Tweede Wereldoorlog.

Van der Wielen stelt dat de Holocaust na de bevrijding nog verder ging.
Lowe vindt het vreselijk dat er geen sympathie was voor de joden, dat men hun bezit niet terug wilde geven en dat er weer pogroms optraden, waardoor veel Oost-Europese joden vluchtten. Het is niet gemakkelijk uit de cirkel van haat te treden. Eerst dienden de geallieerden plunderingen te voorkomen, daarna moest de economie en vervolgens de instituties opgebouwd worden. Daarmee ontstonden nieuwe mythen, die in plaats van de realiteit kwamen, zoals dat er in Nederland veel verzet geboden werd. 

Van der Wielen begint over de geringe straffen die uitgedeeld zijn.
Men kon niet iedereen afrekenen op zijn daden. Net zoveel als genoeg was voor het rechtsgevoel. Het was soms beter om te vergeten. Een historicus dient daarentegen afstand te nemen en vanuit verschillende perspectieven een beter zich op de werkelijkheid te geven.

Hier mijn verslag van een gesprek van Wim Brands met Ian Buruma die een boek schreef over het jaar 1945, waarin hij vanuit een andere invalshoek min of meer dezelfde denkbeelden verkondigt.  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten