Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 13 november 2014

Onze kresj (2014), documentaire van Marije Meerman



Jonge kinderen, ondanks goede bedoeling, opgeofferd voor een betere maatschappij

Onze kresj begint met hilarische beelden van bodypaintende peuters en hun eveneens naakte begeleiders, op een manier die op het ogenblik vervolging zou opleveren. Ook zien we de kinderen met stokken op elkaar in slaan. De beelden uit het kraakpand Prins Konstantijn in Amsterdam van Jan van den Brink, die in de documentaire Onze kresj te zien zijn, geven een mooi tijdsbeeld van de periode begin jaren zeventig, waarin men, onder invloed van de naweeën van het fascisme, met vrije lustbeleving en anti-autoraire opvoeding een nieuwe mens probeerde te vormen. Inspectie was er toen nog niet. Die is mogelijk na die tijd ingesteld.

Hilde, de overleden moeder van Marije, was een van de drijvende krachten achter Prins Konstantijn. Merije en haar twee jaar jongere broer Gregor ontkwamen niet aan deelname. Hilde wilde haar Marijne zelfs zeven dagen in de week van negen tot vijf daar onderbrengen. In 1995 maakte Marije al haar eindexamenfilm De kresj over een vijftal kinderen uit de crèche op twintig jarige leeftijd. In Onze kresj gaat ze, net Gregor als cameraman, op zoek naar begeleiders uit die tijd. Ze raadpleegt de notulen in het archief van haar moeder en spreekt met betrokkenen zoals moeder Lideke die uit een adelijke familie kwam en zich niet gemakkelijk voelde met dat bodypainten, maar geen burgertrut wilde zijn en met vader Peter die vertelt dat de crèche gevestigd was in een theetuin met tapijten op de vloer die helemaal niet geschikt was voor jonge kinderen.

Peter had zelf een katholieke opvoeding gehad en koos voor deze crèche omdat hij daar graag weerbaarder wilde worden. Het was de bedoeling dat ouders, naast vrijwilligers, bij toebeurt op de kinderen toezagen en aan de hand van een observatieschema hun bevindingen noteerden die in de wekelijkse vergadering besproken werden. Peter had een hekel aan de oeverloze vergadercultuur en was ook niet blij met de vrijwilligers die weinig deskundig waren of met ideoloog Piet de Vries die kinderen als middel zag om het doel van een andere maatschappij te bereiken. Achteraf ging Peter teveel mee in een nieuwe autoriteit en had hij daarover liever zijn mond open gedaan en gepraat over de praktijk van het opvoeden.  

Marije belt met de nodige schroom - zoals te zien is in het begin van de trailer - haar vader Jacques voor een interview. We weten dan al dat hij en Hilde rond de geboorte van Gregor uit elkaar zijn gegaan. Jacques moet erover nadenken, maar stemt toe. Gregor filmt zijn goedlachse vader terwijl hij een maaltijd bereidt. Jacques bleef ondanks de scheiding een van de medewerkers van de crèche. Hij vertelt dat er veel zaken geïnitieerd zijn die nu normaal zijn, zoals de onderhandelcultuur met kinderen. Hij vraagt zich zelfs af of kinderen gelukkiger zijn met alle aandacht die ze tegenwoordig van ouders krijgen. Vroeger speelden kinderen gewoon buiten. Vrijwilliger Ferdinand had, in de tijd dat partnerruil als gewoon gezien werd, een affaire met Hilde. Jacques wist daar niets van. Hij woont op het ogenblik deels in Frankrijk en koestert Hilde nog steeds in zijn hart.  

Maurice was zijn tijd vooruit. Hij deed al mee met de bevallingen van zijn vrouw, maar wil niet voorlezen uit de notulen over een badscène op de crèche omdat die tegenwoordig als pedofilie zou worden aangemerkt. Bloot was toen gewoon, tegenwoordig doet men daar hysterisch over. Achteraf gezien was hij vroeger te onzeker om over zijn onzekerheid te praten en kon hij zich wat dat betreft niet blootgeven. Het is nogal tekenend dat ook Hilde volgens haar naaste medewerker Tineke niet gelukkig was, omdat ze zich gedroeg naar hetgeen ze geacht werd te voelen en niet naar wat ze voelde. Marije leest in haar dagboek dat ze in 1974, toen de onenigheid een einde maakte aan het experiment, compleet in de war was. 

Hier de trailer van Onze kresj, hier de eindexamenfilm De kresj van Marije Meerman, hier mijn bespreking daarvan.  

aangepast om 15:52 uur. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten