Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 30 april 2015

Theaterrecensie: Ochtendzee, Merals Harem, Toneelschuur, 29 april 2015


Poëtische en associatieve voorstelling over ontheemding

Ochtendzee is een poëtische en associatieve voorstelling over ontheemding. Het onderwerp wordt verbeeld op een videoscherm dat de achtergrond vormt voor de twee vocalisten Meral Polat en Beppe Costa, begeleid door een vier- of, als Costa een van de kleine snaarinstrumenten bespeelt, vijfkoppige band. De ontzetting over het verlies is duidelijk zichtbaar op de videobeelden, de gezichtsuitdrukking van Polat op de poster en in de muziek die de hoofdmoot van deze actuele voorstelling vormt.

De chaos begint al met een prachtige drumsolo, die beelden ondersteunt van manieren van transport, met de trein, het vliegtuig, de auto en (nog) niet met de boot, alsof dit een taboe is. Nadat Meral twee panelen uit de witte achterwand heeft omgedraaid, bevinden we ons in een klinische apotheek. De gerangschikte potten met zand roepen die sfeer meteen op. De zaak wordt bezocht door een sjofele man die keelpijn heeft, maar niet erg duidelijk is over zijn hulpvraag. Later zegt hij dat hij een slang is in de woestijn en dat de apotheekster wacht tot hij weggaat. Met haar ogen geeft de apotheekster dit inderdaad weer. Als de man definitief vertrekt blijft de apotheekster berooid achter.

Polat en Costa spelen verschillende rollen tijdens de voorstelling die geen logisch verhaal vertelt maar cirkelt rond verlies, of dit in het platgebombardeerde Syrië is of in het land van aankomst. Het verhaal begint met een vluchtende vader en een dochter aan het strand. Een man met een stok selecteert de koffers en daarmee ook de personen die meekunnen op de boot. De vader onderhandelt met de mensenhandelaar - voor de gelegenheid gespeeld door een van de bandleden - die meer geld wil dan de vader heeft. Uiteindelijk laat hij zijn dochter gaan. Met de laatste boot van het seizoen de grote stille zee op. In latere dagen staat vaak hij aan het strand en kijkt uit over de ochtendzee. De mensenhandelaar heeft wel een baan voor hem. Als man met de stok. De herhaling van de geschiedenis zorgt voor eelt op de ziel. Menselijkheid is ver te zoeken.

Ook de dochter gaat een ongewis avontuur tegemoet. We horen dat men vaak water in plaats van benzine in de brandstoftanks doet en dat de mensenhandelaar geen geld heeft om de vluchtelingen van eten te voorzien. In een cynische verklaring noemt de mensenhandelaar zich een man van God die bidt als hij hen de zee op laat gaan. De dochter vergeet haar moedertaal, is overgeleverd aan de willekeur van anderen, voelt zich verworpen, weggemaakt. Het is lopen, lopen, rennen,vallen.

Met krachtige liederen bezingt Polat met haar prachtige gitzwarte lokken de gevoelens van de dochter. Het was mooi geweest als we ook iets over de inhoud daarvan zouden horen, maar anderzijds behoeft haar zangkunst geen uitleg. Haar weemoedige gelaatsuitdrukking zegt genoeg. Zeer duidelijk maakt ze het verlangen naar de geborgen armen van haar vader, zoals ze als kind gekend heeft. Haar liedtekst wordt ondersteund door prachtige kleuren op de wand met potten. Die doen denken aan zand, strand, zee, aan alles wat tijdloosheid is en vergaat tot uitgedroogde, uitgeputte aarde.

Regisseuse Eva Bauknecht heeft de kracht van Orkater in de voorstelling overgebracht. Strijdbaar is de toon. Bed, bad en brood is wel het minste dat we deze ontheemden kunnen bieden. Ze dienen als gasten onthaald te worden.  

Vanavond is de première in een uitverkochte bovenzaal van de Toneelschuur. Daarna volgt een tournee, te beginnen in Weesp (1 mei) en voorlopig eindigend in Amsterdam (30 mei).

Hier de site van Merals Harem, met een fraaie foto van de groep aan het IJ, hier het nummer Arkadas in Oba live.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten