Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zondag 12 juli 2015

Salma (2013), documentaire van Kim Longinotto



Voorvechtster voor vrouwenrechten vindt troost bij taal

Kim Longinotto (Londen, 1952) is een documentairemaakster die graag krachtige vrouwen filmt en die met de knappe Indiase Tamil dichteres Salma (zonder achternaam) een grote vrouw portretteert, die na een vreselijke jeugd alleen maar sterk is geworden, maar nog steeds gebukt gaat onder de onderdrukkende mechanismen in haar dorp. De omgang met taal vormt voor haar,omdat ze haar gedachten nauwelijks kan delen, een troost en een toevlucht. Als het niet vandaag is dan is het morgen, schrijft ze in een van haar gedichten.

Na vijfentwintig jaar gaat Salma terug naar haar dorp. Haar moeder lijdt aan maagzweren en haar nichtje Fatima dreigt door de broer van Salma te worden uitgehuwelijkt. Salma wil graag dat ze gaat studeren. De moeder vertelt dat ze gedwongen was Salma na haar geboorte af te staan omdat haar man een zoon had gewild. Salma woonde tot haar vijfde bij tante Jarina, de zus van haar moeder, die toen zeven jaar oud was. Op het moment dat Jarina begon te menstrueren, iets dat ze eerst nog probeerde te verbergen, werd zij opgesloten en Salma teruggestuurd naar huis. Op haar dertiende werd Salma opgesloten, een jaar later kwam ook haar jongere zus Nadjima erbij. Salma is terug in het kamertje met een getralied raam en zegt dat ze daar wel tijd had maar geen leven en dat ze haar gevoelens op papier uitte. Anders dan gewoon was in het dorp las ze graag en wel de kranten waarin de groenten verpakt zaten.

Salma zat tot haar vijfentwintigste door haar familie opgesloten, zoals gebruikelijk was (is) onder moslims in het zuiden van India. In die tijd was ze al uitgehuwelijkt met Malik. Na negen jaar opsluiting verloofde ze zich met hem, omdat haar moeder voorwendde dat ze dood ging van de stress. Na haar huwelijk kwam ze in het gezin van haar man terecht, maar moest ze nog steeds binnenblijven. Haar man sloeg haar soms als ze bezig was met haar gedichten, althans met het vasthouden van woorden in haar hoofd. Ze noteerde die in een boekje als hij sliep, maar later was het boekje weg en schreef ze ’s nachts op kalenderblaadjes op de wc. Als ze genoeg blaadjes had, smokkelde haar moeder die het huis uit en haar vader bracht ze naar de post. De uitgever herkende haar talent door de spelfouten heen en begon een briefwisseling met haar. Ze is in haar gedichten erg open over haar leven, zegt hij tegen Longinotto en hij vond het pijnlijk te horen hoe ze thuis behandeld werd. Toen Salma eenmaal de vrijheid kreeg, was alles nieuw voor haar, het oversteken van een straat, het eten in een restaurant, het omgaan met mannen. Een journalist interviewde haar en maakte ook een foto, die niet goed viel in het dorp.

De verhouding met haar man is niet erg best. Hij was vroeger jaloers op haar en daarna vooral boos tegen de kinderen. Hij ageerde tegen haar poëzie, dreigde met zelfmoord en later om haar gezicht met zuur te bewerken. De moeder van Malik houdt wel veel van Salma, maar zou alleen willen dat haar schoondochter een sluier zou dragen. Malik wilde ooit dat Salma zich kandidaat stelde voor de dorpsraad, hetgeen haar gedurende vier jaar de post van dorpshoofd opleverde, waarin ze veel zaken voor vrouwen probeerde te regelen. Daarna werd ze lid van de Nationale Welzijnscommissie. Ze kon in die functie kinderhuwelijken tegenhouden, al was dat niet zo bij moslims. Ze verhuisde in die tijd met haar kinderen naar Chienna, terwijl haar man in het dorp bleef als dorpshoofd. Haar zus Nadjima, die vond dat ze door haar vroege huwelijk - ze trouwde met iemand uit de familie en kreeg op haar vijftiende een eerste kind, een jongetje Wasim - haar eigen leven verspeeld had. Na verlies van haar partij bij de verkiezingen zit Salma zonder werk.

Wasim woont in een andere stad en komt soms op bezoek. Hij is teleurgesteld dat Salma geen boerka draagt want dat geeft een vrouw identiteit net als een baard bij een man. Allah heeft die regels duidelijk vastgelegd. Wetenschappelijk is bewezen dat mannen seksueel sneller geprikkeld zijn dan vrouwen en dat vrouwen daarmee rekening moeten houden. Nadjima voelt zich door zijn liefde voor haar verplicht om rekening met zijn gevoelens te houden en gaat daarom niet naar de bioscoop als hij op bezoek is. Salma had liever geen zoons, maar kreeg ze wel. Ze keerden zich in het dorp tegen haar en ze voelt nog steeds hun afkeuring. Ze leest hen, terwijl de een met een smartphone speelt, een gedicht voor waarin alles zo snel gebeurt en praat met ze over gevoelens die moeilijk te ontwarren zijn. Ze is teleurgesteld over het contact met hen en schrijft later een gedicht over een wereld waarin veel knopen zitten. Ze is ook teleurgesteld dat haar moeder nooit op bezoek komt omdat haar man niet uit het dorp weg wil. Salma zit op een muurtje en peinst. Als het niet vandaag is, dan is het morgen.

Hier de trailer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten