Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 15 oktober 2015

Grenzen (2014), documentaire van Jacqueline van Vugt


Grensovergangen zijn plaatsen van machtsmisbruik en willekeur

De aankondiging van Grenzen gaat over het onbehagen dat vaak gevoeld wordt als men de grens van een ander land nadert. Douaniers kunnen de binnenkomst gemakkelijk weigeren. Ik herinner me de boze blik van een immigratie officier uit Montana die nogal nijdig was toen mijn dochter achterin de auto schamper lachte na zijn vraag of wij insecten meevoerden uit Canada. Het kwam ons ieder geval te staan op foto’s in een kantoortje en de daarbij horende vingerafdruk. Heel wat lastiger hebben vluchtelingen het, die grenzen proberen te nemen, zoals we al langer zien in Calais en meer recent in beelden van de mensenstroom die vanuit Zuid Europa naar het Westen vlucht. Hoewel de chaos wat minder lijkt, komen er nog steeds opstoppingen voor als er een trein in Macedonië niet komt langsrijden, met als gevolg een getrek en geduw om in de overvolle volgende trein te komen.

Jacqueline van Vugt maakte haar documentaire over grensovergangen in Afrika en Europa nog voor de massale vluchtelingenstroom uit Syrië op gang kwam. Ze gaat ook de andere kant op, vanuit Europa naar Afrika. Haar motto luidt: I have crossed so many borders and I am still not free. Dat is zeer van toepassing op Clara die zestien jaar in Nederland verspild heeft, zoals ze zelf zegt. Deze Nigeriaanse werd naar de rosse buurt vervoerd, waarbij haar paspoort werd afgepakt. Zonder papieren komt men nergens, zegt ze. De laatste nacht voor vertrek brengt ze door in het uitzetcentrum in Schiphol. Alles is daar efficiënt geregeld. Men raadt haar af om sexy kleding aan te trekken omdat er ook mannen aanwezig zijn. Clara verzucht dat ze nog 35 duizend dollar terug moet betalen aan de mannen die haar naar de rosse buurt brachten. Ze heeft liever niet dat haar moeder te weten komt waar ze gezeten heeft. De volgende dag is ze nerveus. De bulderende vliegtuigen buiten het centrum maken de onrust erger (zie foto). Van Vugt filmt de aankomst in Lagos. Het liedje I love my life is toepasselijk. Clara lijkt opgelucht. De jonge vrouw in het taxibusje naast haar vertelt dat ze graag naar Europa wil.

Van Vugt gaat verder. Ze moet bijbetalen voor een taxi naar de grens met Niger. Daar heeft men zo’n veertig à vijftig mensen opgepakt, maar geen smokkelaars. Douaniers houden in het veld een brommer aan, die via een onverharde weg de grens probeert te passeren en sturen die terug naar de verharde weg. Een douanier verschuilt zich achter een boom om illegale grensoverschrijders te betrappen. Bij de grens met Burkina Fasso wordt een bus aangehouden. Een douanier bekommert zich om een jong meisje dat helemaal alleen lijkt te zijn, maar later meldt zich de vader tot opluchting van de douanier. Een groepje jonge mannen zit in een truck en heeft zoveel geld moeten betalen bij de douane dat ze geen vrouw meer kunnen betalen. Een van hen vertelt over zijn seksuele contact met een blanke vrouw, dat niet veel anders was dan een zwarte. De grensbewaker in Mali zegt dat men zijn kalmte moet bewaren. Mensen die geen documenten hebben, moeten extra geld betalen om de grens over te gaan. De grens met Senegal zit aan de spoorlijn. De aanwezige ambtenaar wilde sportjournalist worden maar had het niet voor het uitkiezen. Hij vertelt dat zijn werk geduld vraagt, een open geest en alertheid. Dat blijkt wel uit het feit dat papieren voor een goederenwagon ontbreken. De grens met Mauretanië wordt gevormd door een rivier. Een gesluierde vrouw wil niet gefilmd. Bij de grens met Marokko staat een soort boscamping waar vluchtelingen zijn neergestreken. Een jonge vrouw is gedesillusioneerd omdat ze voor veel geld naar Spanje zou worden gebracht maar nooit werd opgehaald. Een broer van haar wil haar wel afstaan aan de geluidsman. Mensen blijken niet veel meer dan koopwaar. De grens met Spanje kennen we, het gaat daar gewelddadig aan toe. Van Vugt filmt verder een vlot dat wordt onderschept door de Spaanse marine. Na beelden uit Calais en een parkeerplaats aan de Nederlands- Belgische grens, komen we in een detentiecentrum in Rotterdam, waar we de reis afsluiten met een jonge vrouw die naar Ghana terug wordt gestuurd. Niet omdat Nederlanders een hekel aan haar hebben, zegt de ambtenaar, maar omdat er nu eenmaal regels zijn. De vrouw zingt Don’t worry about a thing en hoopt op een goede toekomst. Van Vught sluit af met Bob Marley. Waren de verhoudingen in de wereld maar een beetje eerlijker, verzuchtte ik na afloop.

Hier de trailer van Grenzen, die in het Engels Borders heet.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten