Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 21 december 2015

Theaterrecensie: Het geheim van de Nachtegaal, Stipproducties, Toneelschuur, 20 december 2015


Vergeefs hengelen naar nieuwe interpretatie van oud sprookje

Beginnend kindertheatermaker Sanne Zweije is de drijvende kracht achter Het geheim van de Nachtegaal, haar tweede Stipproductie. De voorstelling werd door haar bedacht en geregisseerd. Manna Horsting neemt, half naast het toneel, het pianospel, de zang en de verdere afwerking op zich. Die laatste elementen zijn tot in de puntjes verzorgd. Datzelfde geldt ook voor het toneelbeeld dat de toeschouwer meteen na binnentreden van de zaal op het netvlies gegrift krijgt. We zien een levensgroot pop–up prentenboek met daarin de onbeweeglijke toneelspeler Lard Adrian, die ons over het leven van de oude Chinees Dong gaat vertellen. Horsting blaast het stof van het boek voordat ze de eerste bladzijde omslaat. Het is alsof ze daarmee het aloude sprookje van Andersen De keizer en de nachtegaal over de waarde van het oorspronkelijke nieuw leven wil inblazen.

Het is een verademing om in onze tijd van haast te zien hoe Adrian de tijd neemt om de oude, kromme Chinees op de planken neer te zetten, in dit geval een klein, rotsig eiland waarop de man zijn lange dagen vissend doorbrengt. Zijn witte mutsje bovenop zijn lange haren en zijn witte kledij geven hem een zuiver voorkomen, al blijkt later in de voorstelling dat er een smet aan zijn leven kleeft. Veel gebeurt er niet op zo’n plek. Juist op het moment dat een hoog stemmetje in de zaal vraagt waar die nachtegaal toch blijft, verschijnt er zo’n lookalike op het scherm dat met grote ogen door Dong wordt gevolgd. Het bruine beestje met drukke belgeluidjes wordt steeds groter, neemt de vorm aan van een zwemvogel die weer in een fantasievogel verandert als ze neerstrijkt op de rotsen. Dong raakt van de weeromstuit verschrikt in het snoer van zijn hengel, maar geeft zijn verzet op en wordt toch meegenomen door de vrolijke zang van het beestje.   

Het voert hem terug naar de tijd dat hij nog jong was en in de ban van een prachtig meisje met lang haar en in een witte jurk, die in de figuur van Judith Hazeleger op de bladzijden van het op het toneel getoonde pop up prentenboek te zien is. Het liefst had hij haar willen vastbinden. De overgang naar de bluesuitvoering van het lichtvoetige lied geeft aan dat het met de liefde niet goed kwam. Zo’n meisje kun je niet met geweld overmeesteren, maar dat geldt ook voor een zangvogel, merkt Dong tenslotte, die het beestje het liefst in een kooitje, gemaakt van hengeldelen, voor zichzelf had gehouden. Liefde laat zich niet dwingen, is de boodschap.

De poëtische sfeer met de vele natuurelementen als maan, wolken en water wordt wel erg benadrukt, waardoor het verhaal zelf mager uitvalt. Veel bladzijden zijn er niet om om te slaan. Dat de Chinees zich na de lange introductie weer te rusten legt, doet een groot beroep op het uithoudingsvermogen van de jonge kijker. Het zou aardig geweest zijn als Horsting, die meehelpt met het omslaan van de zware bladzijden, enig tegenspel had geboden aan Dong die op zijn kleine eiland omspoeld door de zee ook in figuurlijke zin weinig actieradius heeft. De opdoemende kleine animaties boden helaas te weinig zeggingskracht om de kinderen te begeesteren. De ontroering lag vanaf het begin voor het grijpen, maar de hengel was helaas tekort om de schat binnen te halen. De symboliek tussen vrouw en vogel was voor kinderen ongetwijfeld lastig te begrijpen en ook zeker niet iets waar de kindergeest mee bezig is. Deze nieuwe interpretatie van De keizer en de nachtegaal viel dan ook, net als de herinterpretatie in boekvorm van Peter Verhelst en Carll Cneut uit 2008, tenslotte wat tegen. Gelukkig konden de kinderen na afloop hun energie kwijt bij Rebelsa, die, zoals we gewend zijn, de uitnodigende discomuziek verzorgde voor de Springende Spruiten.
Hier een blik achter de schermen.

Aangepast om 14:24 uur na aanmerkingen van Daan Valkhof van Stip theaterproducties.  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten