Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 12 januari 2016

Arita Baaijens over Zoektocht naar het paradijs, VPRO Boeken, 10 januari 2016


Nuchtere wetenschapper komt in aanraking met bezielde natuur

Biologe Arita Baaijens reisde jarenlang door de woestijn van Noord Afrika en door de steppen in Azië. Ze schreef over dat laatste het boek Zoektocht naar het paradijs, dat volgens de ondertitel een onderzoek behelst naar de waarheid en de werkelijkheid in het hart van Centraal Azië. Nadat ze jarenlang in een karavaan met kamelen door de woestijn had gezworven, verlegde ze na een persoonlijk crisis het spoor naar de sappige weiden in het onbedorven Altajgebergte dat op de grens van Mongolië, Kazachstan en China ligt.

Wim Brands vraagt haar hoe ze op dat ongewone levenspad gekomen is.
Baaijens vertelt over een droom waarin ze de woestijn in ging om daar in te verdwijnen. Ze begon in de Sinaï en leerde het vak van een kamelendrijver, maar ging na een ruzie alleen verder.

Brands wil weten wat haar belangrijkste ontdekking in de woestijn was.
Baaijens ontdekte dat identiteit niet bestaat als er geen weerspiegeling is. In één volzin tekent ze zichzelf als een vrouw die niet bestaat en haar hele leven heeft gedaan wat anderen van haar vroegen. In een interview voor Trouw in de serie De tien geboden van 9 januari j.l. legt ze uit dat ze christelijk is opgevoed en veel problemen had met de ongelukkige huwelijk van haar ouders. Daardoor is het duidelijker wat ze in haar leven grondig wilde veranderen.

Brands vraagt naar haar gevoelens van wanhoop in de woestijn.
Baaijens legt uit dat ze, ondanks dat identiteitsloze, toch weer verder moest, al wist ze niet goed hoe. Na tegenvallende ervaringen in Soedan kwam ze in een persoonlijke crisis terecht. Ze ging terug naar Amsterdam maar miste toch de uitdaging en trok daarop naar Siberië, omdat daar volgens de Dalai Lama het mytische Shambhala zou liggen, het paradijs naar boeddhistische overlevering, al kon Baaijens zich daar niet meteen een voorstelling van maken. Ze zag surrealistische taferelen met sjamanen en een door de belegering van de Russen getraumatiseerde bevolking.

Brands toont een filmpje waarin ze, ogend als een man - hetgeen voordelen heeft in de Arabische wereld, zegt ze - aan een kaart van leer werkt die haar op het spoor van het paradijs moest zetten. De beelden van fraaie velden vol bloemen in het Altajgebergte verleiden de biologe tot een opmerking over de rijke biodiversiteit in het gebied.

Brands vraagt of de zoektocht een obsessie werd, maar dat was niet zo. Baaijens wist niet wat ze zocht. Ze volgde vijf Russen die meer van het sjamanisme aan de weet probeerden te komen. Zelf vond ze het allemaal onzin, maar ze realiseerde zich dat ze haar cynisme opzij moest zetten om meer inzicht in het verschijnsel te krijgen. Ze hoorde over een bezielde natuur, maar merkte daar zelf weinig van. Ze probeerde door merktekens op de kaart die ze aanbracht bij bepaalde stemmingen een sleutel in handen te krijgen en kreeg tijdens een latere reis loon naar werken. Wat dat precies is horen we niet en moeten we volgens Brands zelf maar lezen. Ze raakte in ieder geval zelf uit de crisis toen ze eens op zoek naar een bepaald soort schapen uit een sauna kwam en vervuld werd door het landschap. Het meest wezenlijk vindt ze dat ze een andere kijk heeft gekregen op bezielde natuur. Ze vindt het moeilijk hiervoor woorden te vinden, al komt het numineuze er misschien nog het dichtste bij.  

Hier een recensie van Zoektocht naar het paradijs door Peter Samuel.  




Geen opmerkingen:

Een reactie posten