Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 15 december 2016

My own private war (2015), documentaire van Lidija Zelovic


Ego document over de onbegrijpelijkheid van oorlog

Filmmaakster Lidija Zelovic arriveerde tijdens de oorlog, die in de jaren negentig in Joegoslavië woedde, nog voor de aankomst van haar ouders, in Nederland. Ze kwam aan op koninginnedag 1993 en was erover verbaasd dat men in Amsterdam zoveel plezier had, terwijl een paar uur verder oorlog gevoerd werd. Anderzijds vond ze het ook wel weer mooi dat het leven hier gewoon door ging, zoals dat steeds het geval is: ook nu weer tijdens de bloedige strijd in Syrië viert men hier gewoon sinterklaas en bezoekt men kerstmarkten. Lidija heeft inmiddels een zoon en probeert in haar film het onbegrijpelijke van oorlog te begrijpen. Ze reist daartoe terug naar haar vroegere woonplaats Sarajevo en praat met oude bekenden van haar.

Lidija was een knappe jonge vrouw van 21 jaar die positieve reportages maakte in haar woonplaats. Dat was nog voor de oorlog. Ze kijkt naar de video’s die ze toen maakte en probeert het verschrikkelijke verlies van haar onbezorgde jeugd te accepteren. Ze was ooit bang dat ze haar ouders nooit meer terug zou zien en daarom zeer blij dat ze na haar in Nederland aankwamen. Ze vertelde over haar ervaringen in de documentaire De asielzoekmachine (2016).

Na afloop van de oorlog keerde ze met twee Nederlandse journalisten terug naar Sarajevo om de verwoesting te filmen. Het flatgebouw waar ze met haar ouders in woonde staat er nog en wordt opgeknapt door een man die er met zijn vrouw en kind in gaat trekken. Lidija ziet nog boeken van haar en een brief die haar vader aan zijn vrouw schreef. Met een dof en leeg gevoel komt ze terug in Amsterdam. Ze denkt terug aan de tijd dat ze als kunstschaatsster meedeed aan de opening van de Olympische winterspelen. Ze wilde daarmee graag verder gaan, maar koos na een wilde puberteit voor de journalistiek.

Haar Servische vader vindt dat hij beter af is in Nederland, haar moeder die uit Zagreb komt is in ieder blij dat de familie herenigd is. Zij voelt zich voor een derde Kroatisch, een derde Bosnisch en nog een derde Nederlands, dus eigenlijk hoort ze nergens bij. Het gezin brengt nog wel de vakanties in het dorp van haar vader in Bosnië door. Haar vader verdedigt de Servische zaak. Diens vader was een Cetnik die tijdens de Tweede Wereldoorlog tegen de partizanen van Tito vocht en daarbij gedood werd. Lidija vindt het vreselijk dat een moslim dorpsgenoot die ze goed kende, ooit weggevoerd is, maar haar vader zegt dat zij de moslims niet konden redden.

Lidija ontmoet een neef die in de oorlog sluipschutter was en bereid is zijn verhaal aan haar te vertellen. Hij vocht voor de Serviërs en doodde alleen soldaten en nooit burgers, zegt hij. Lidija deed verder niets met zijn verhaal omdat hij als een agressor bestempeld zou worden. Omdat ze meer van de oorlog wilde begrijpen, ging ze in opdracht van de BBC naar Kosovo. Het conflict daar was ingewikkeld. De Serviërs maakten misbruik van hun macht, maar haar vader verdedigde hen.

Later gaat Lidija naar Kalinovik, de geboorteplaats van Mladic. Ze ontmoet daar een Serviër die in veel opzichten op haar lijkt. Hij filmde het drama in Screbrenica, maar wil niet met Lidija samenwerken, bang om als een agressor te kijk te worden gezet. Dat doet oorlog dus in de hoofden van mensen. Omdat men meent partij te moeten kiezen, verliest men een deel van de menselijkheid.

Hier de trailer op vimeo, hier mijn bespreking van De asielzoekmachine.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten