Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 10 april 2017

De erfenis (2017), documentaire van Joris Postema


Vader die zijn kind als object behandelt laat veel scherven na

Ed van der Elsken mag dan een baanbrekend fotograaf en filmer geweest zijn, zoals onder andere te zien is in zijn documentaire Death in Port Jackson Hotel (1972) over een oude hippie vriendin die hij opzoekt in Zuid Italië, een goede vader was hij zeker niet. Zijn 53 jarige zoon Daan kan daarover meepraten. Hij doet dit tegen zijn vriend Joris Postema, die in de zoektocht naar de oorzaak van diens geestelijk onbehagen een mooie documentaire ziet. Postema spreek van een win-win situatie omdat Daan daar ook baat van zal hebben, maar over rozen gaat het project niet. Hoewel Daan gewend is om voor de camera van zijn vader te staan, is het niet zo gemakkelijk hun verhouding te duiden. Op gitaar, drums en piano probeert hij zijn gevoelens te verwoorden en ook is hij bezig met een boek. Gelukkig zijn er anderen die hem helpen een tip van de sluier op te lichten.

In de zomer van 2014 leidt Daan zijn vriendin Gerda en zijn vijftienjarige dochter Zea rond op een tentoonstelling in het Stedelijk met werk van zijn vader. Hij zegt dat hij voor het eerst op eigen initiatief zoiets doet. Vroeger moest hij altijd mee van zijn vader. Hij hoort zijn vader op een video praten over vrijheid en idealisme, iets dat bij hen thuis vroeger ver te zoeken was. Hij is bang dat Zea afstand van hem zal nemen - net als hij zelf deed toen hij vijftien was en in een kraakpand in Amsterdam ging wonen - vooral omdat hij haar altijd dicht op de huid zat, maar ondertussen zingen ze nog steeds samen. Daan en Joris gaan op bezoek bij eerste vrouw van Ed. Ze vragen de Hongaarse wat ze van Ed vond en horen dat hij de eerste jaren heel aardig was en dat hij zelfs nog een aardige brief schreef na de scheiding, waarin hij de schuld op zich nam, iets wat Daan aan het huilen brengt, omdat hij dat nog nooit van zijn vader gehoord heeft. Hij weet alleen nog dat zijn vader zijn heavy metal muziek op zijn sterfbed zwaar afkeurde.

In de winter van 2015 gaan Daan en Joris op bezoek bij een broer en een zus van Ed die in Frankrijk wonen. Ze vertellen dat Ed al in zijn puberteit een dwingeland was. Joris neemt de zus apart. Ze wilde niet in het bijzijn van Daan zeggen dat Ed een egoïst was en zijn kinderen als objecten gebruikte. Daans vriendin Bianca vindt de omgang met de manisch depressieve Daan een zware opgave. In de zomer van 2015 wil Daan uitstel van het filmproject vanwege doodsneigingen en het idee dat er nog een andere kijk op de kwestie mogelijk moet zijn. Daan ontvangt zijn zus Tinelou die een ander, positiever beeld van haar jeugd heeft. Bianca is dan al uit huis vertrokken.

In de volgende winter heeft Daan een depressie die hij met het zingen van zelf geschreven liedjes van zich af probeert te houden. Joris helpt hem daarbij. Samen gaan ze op bezoek bij voormalige voorman van D’66 Gerrit Jan Wolffensperger die een halfbroer van zijn moeder is en vertelt over hun vader, de gefusilleerde verzetsheld Gerrit van der Veen. Hij denkt dat de zwaarmoedigheid van Daan best van zijn moederskant kan komen. Zea maakt ondertussen foto’s van toeristen in het centrum van Amsterdam. Daan herkent in een foto van twee Aziatische vrouwen een foto van zijn vader. De zienswijze van Tinelou heeft hem de ogen geopend voor een relativering van zijn starre vaderbeeld. Hij laat als eerbetoon een drumsolo horen als achtergrond van het project Een fotograaf filmt Amsterdam (1982). Eerder weigerde hij dat voor zijn vader te doen, waardoor enige verzoening optreedt. Nu maar hopen dat daarmee het gemoed van Daan wat lichter geworden is. Hij moet anders maar denken dat er, zoals veel anderen al hebben ondervonden, aan een betere verstandhouding met een narcistisch persoonlijkheid weinig eer te behalen is.

Hier meer informatie op de site van NRC met daarop ook een trailer, hier mijn bespreking van de documentaire Death in Port Jackson Hotel van Ed van der Elsken.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten