Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 7 juli 2017

Recensie: De laatste oorlog (2016), Daan Heerma van Voss


Identificatie van schrijver met Tweede Wereldoorlog levert nog geen vuurwerk op

Een verlate reis (2015), over een tocht naar Auschwitz die Daan Heerma van Voss met zijn oom Daan zou maken, maakte me nieuwsgierig naar De laatste oorlog. In deze uitgebreide roman gaat Heerma van Voss in een fictieve constructie in op feiten die hij in Een verlate reis aandroeg. Helaas mist de roman de brille die in het eerdere dunne boekje zo tot de verbeelding sprak.

De laatste oorlog gaat over Abel Kaplan, een bijna vijftig jarige historicus die op een middelbare school in Amsterdam is gaan werken, daar niet tot zijn recht komt en al gauw in de kelder wordt gezet om daar de absenties van de leerlingen bij te houden. Een moslim leerling die gepest wordt voert hem terug naar de Tweede Wereldoorlog. Zijn moeder trouwde met de broer van de omgekomen geliefde, een tramconducteur die door een verdwaalde kogel gedood werd. Het is tekenend voor Kaplan dat hij de leerling meteen Abraham in plaats van Ibrahim noemt.

De roman begint heel fraai met een feestje dat Eva, de vroegere echtgenote van Kaplan in 2013 geeft. Ze heeft een functie als fondsenwerver voor het Concertgebouw en kent daardoor veel invloedrijke mensen. Ze nodigt Kaplan op haar feestjes uit om de schijn op te houden dat zij nog steeds een relatie hebben. Op het feestje waarmee de roman begint en waarin Kaplan een boeiend gesprek heeft met de knappe Emily, ziet Kaplan tot zijn verbazing dat de directeur van zijn school de nieuwe vriend van Eva is.

In de proloog uit 1988 stelt de schrijver zich twee vragen naar aanleiding van de hartstochtelijke relatie tussen Kaplan en Eva. Kaplan bekeerde zich zelfs tot het jodendom om haar aan zijn zijde te krijgen. ‘Welke levens waren voor de belofte in de plaats gekomen? En vooral: zouden de man en de vrouw hun laatste kans op het nakomen van die belofte grijpen of laten varen?’ Het is, om met de eerste vraag te beginnen, in ieder geval niet Emily die de plaats van Eva inneemt, maar Judith, een andere jonge vrouw die zich inzet voor krakers van de Vluchtkerk.

Hij kent haar al langer en vraagt haar informatie over een gebouw ergens in West waar mensen worden vastgehouden. Hij kwam daar na het feestje van Eva per ongeluk terecht omdat hij verdwaald was. Judith zet hem op het spoor van een nieuw boek, dat een meesterwerk moet worden. Daartoe dient een dagboek van de vader van Judith over diens kampervaringen als basis. De man die ook Abel heet, vertelt daarin dat hij een jongen in het kamp verschool omdat die anders om het leven gebracht zou worden.

Een schorsing op school maakt het leven van Kaplan niet gemakkelijker. Hij herhaalt de oorlogsgeschiedenis in zijn eigen leven door een Roma jongen uit het opvangcentrum waar Roma’s werden vastgehouden, te ontvoeren en in zijn huis onder te brengen, maar een goede verstandhouding ontbreekt en er komt pas enige ontspanning als Kaplan Judith om hulp vraagt.

Helaas blijft de hele geschiedenis nogal cerebraal. De vele seksscènes brengen daar geen verandering in. Het is zelfs storend om steeds weer over de escapades van Kaplan op dit gebied te vernemen. Als Kaplan besluit de gerespecteerde historicus Van Stolk ten aanzien van de jodenvervolging bij zijn boek te betrekken, neemt de spanning toe, maar helaas is de samenwerking geen lang leven beschoren en staat al gauw Kaplan voor de tweede vraag in de proloog gesteld.

Hier mijn bespreking van Een verlate reis.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten