Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 12 november 2011

Freakonomics (2010), documentaire van Seth Gordon.


Deze fascinerende documentaire is een verfilming van de bestseller Freakonomics: A Rogue Economist Explores the Hidden Side of Everything ofwel in het Nederlands: De verborgen kant van alles (2005). Het boek is een literaire sensatie en een interessant fenomeen dat heel in de verte doet denken aan De verwording van de economie dat Arnold Heertje, Frans Nypels en Kees Tamboer in 1976 uitgaven. Het huidige boek gaat over economische onderzoeken die New York Times-journalist Stephen Dubner en de door de VPRO als tegendraads econoom omschreven Steven Levitt schreven.

De heren beginnen een samenspraak over een huis van 300.000 dollar dat Dubner wil verkopen. De vraag is of hij genoegen moet nemen met 290.00. Zijn makelaar in de persoon van Levitt vindt van wel, hoewel hij dat niet zou doen als het zijn eigen huis betrof. De commissie als makelaar levert niet zoveel op. Dit voorbeeld dient om aan te geven dat stimuli het menselijk gedrag bepalen.

Ze behandelen verschillende onderwerpen die aan de hand van filmpjes worden toegelicht.

In Ouderschap stellen ze dat het kopiëren na goede voorbeelden wel een correlatie heeft met de uitkomst maar geen oorzakelijk verband. De film Een Roshanda onder elke andere naam gaat het over het belang van de naamgeving voor een kind. Daaromheen is een hele industrie ontstaan, tot namenexperts aan toe. Een meisje dat per ongeluk Temptress (verleidster) werd genoemd in plaats van Tempess (een zangeres), ging een moeilijk leven tegemoet.
Volgens onderzoeker Roland Fryer had dat meer te maken met de arme zwarte wijk waarin ze opgroeide. Hij heeft een correlatie vastgesteld tussen Afro-Amerikaanse namen en armoede. Doctor Mullaintan onderzocht de relatie tussen naam en succes bij sollicitatie. Blanken kregen eerder een uitnodiging. Namen geven een culturele scheidslijn aan. Men kiest tegenwoordig excentrieke babynamen om de marktwaarde van het kind te vergroten.

Bedriegen: kinderen spieken om een beter vooruitzicht te krijgen, leraren bedriegen om de naam van de school hoog te houden. Ze doen dat door ontbrekende antwoorden op multiple choice antwoordformulieren zelf in te vullen. In de film Totale corruptie wordt de vraag gesteld wat er op economische markten gebeurt als er bedrog in het spel is. Men gaat namelijk uit van rationeel gedrag en dat klopt dan niet meer. In het sumoworstelen, dat om zijn zuiverheid bekend staat, vindt ook bedrog plaats. Worstelaars die onder de top zitten hebben het moeilijk. Door de patronen van de wedstrijden te bekijken kwam men het bedrog op het spoor. Yaocho is de term die gebruikt wordt als wedstrijden worden verkocht. Klokkenluiders legden de waarheid bloot. De verhouding tussen honne (verborgen waarheid) en tatemae (schone schijn) wordt verstoord. Yaocho komt ook in het economisch systeem voor. Alan Greenspan was gedesïllusioneerd toen bleek dat de financiële markt niet werkte zoals gedacht. De SEC dacht dat Madoff een eerlijke kerel was.

In Oorzaak en gevolg wordt het verband tussen polio en ijsjes bekeken. Omdat het verband in de zomer steeg, werd de ziekte als oorzakelijk gezien. De film Het is niet altijd een geweldig leven (naar It’s a wonderful life uit 1946) gaat over de uitblijvende toename van de criminaliteit in de VS. Er werden verschillende verklaringen voor gegeven, zoals strengere straffen of een andere politiestrategie, maar uiteindelijk werden die niet door de feiten bevestigd. Dubner en Levitt ontdekten dat de legalisatie van abortus in de jaren zeventig verantwoordelijk was voor de daling. Ongewenste kinderen bleken vaker het criminele pad op te gaan. Hun ontdekking leidde tot felle reacties. De onderzoekers wilden niet abortus inzetten om de criminaliteit te verlagen, maar constateerden wel een relatie tussen vrouwenrechten en criminaliteit.

Prikkels ofwel stimuli vormen een belangrijke motor om het gedrag van het kind te beïnvloeden. Een kind is daar gevoelig voor, maar weet soms ook met zijn gedrag de volwassene ook te bespelen, zoals Amanda, de dochter van Dubner, deed door haar plas te reguleren om zoveel mogelijk M&M’s te scoren. In Kan een derdeklasser worden omgekocht om succes te behalen wordt aan leerlingen van een highschool een financiële prikkel gegeven om te zorgen dat hun leerprestaties verbeteren. Het wordt gebracht als een economisch experiment. Het werkte niet bij iedereen. Uiteindelijk was de stijging bij de overgang naar de volgende klas maar 5 a 7 procent. Volgens de onderzoekers moeten ze de aanpak met jongere kinderen doen.

Freakonomics biedt een frisse, originele kijk op wetenschap.  


Geen opmerkingen:

Een reactie posten