Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 9 januari 2012

Tegen de tijdgeest, VPRO-boeken, 8 januari 2012


Het ongewisse terrein van de geest.

Het zondagse VPRO-boekenprogramma begint het nieuwe jaar met een verontrustend en aangrijpend onderwerp: de psychose. Drie ervaringsdeskundigen schreven er een boek over: Huub Mous, Daan Muntjewerf en Egbert Tellegen. De laatste twee zijn in de studio aanwezig en worden vergezeld door de uitgever en psycholoog Ed Brand.

Wim Brands begint tegen bedrijfseconoom Muntjewerf over de verwarring die de psychose is. Op het moment dat Muntjewerf, die een joodse achtergrond heeft, bij de Universiteit van Amsterdam aanbelde voor een gastcollege over een economisch onderwerp werd hij herkend door de portier die hem drie jaar eerder uit het gebouw had weggestuurd omdat hij personeel lastig viel met zijn waanbeeld dat hij de wereld moest redden. Muntjewerf werd zes weken opgenomen in een inrichting met een joodse signatuur.

Tellegen zat langer in een inrichting. Drie en een halve maand. Hij was sociologie student, raakte in 1960 in een psychose, schreef gedreven over zijn jeugd en sprong daarna vanwege zijn rolverwarring in de gracht met de bedoeling om zijn leven te beëindigen. Hij kreeg in de inrichting ongeveer vijftien electroshocks, die geen pretje waren.

Psycholoog Brand ligt uit dat een psychotisch iemand in een eigen wereld leeft en dat contact onmogelijk is. Men kan zich euforisch gedragen of angstig en teruggetrokken. Omstanders boezemt het psychotisch gedrag snel angst in. Een psychose staat voor een persoonlijke ontwikkeling die uit de hand gelopen is. Verlieservaringen spelen vaak een rol bij het ontstaan ervan. Vooral in de leeftijd tussen puberteit en volwassenheid is men er gevoelig voor. Een psychose kan overgaan in schizofrenie. Tegenwoordig kan men met medicatie veel ongewenste gevoelens onder de duim houden. Genezen is niet mogelijk, beheersing wel.

Muntjewerf kreeg een psychose na de dood van een vriend van zijn broer en een relatie die uit ging. Hij liep in de inrichting rond als een ziektebeeld. Bij het verlaten daarvan voelde hij zich chronisch ziek en gestigmatiseerd. Op het ogenblik wordt hij behandeld vanwege een bipolaire stoornis. De medicijnen herinneren hem er dagelijks aan dat zijn geest niet in orde is. Terugdenkend aan de confrontatie met de portier van de universiteit zegt hij dat een persoon een momentopname is: dat iemand op verschillende momenten anders kan zijn.  

Tellegen had een medestudent verloren door een ongeluk, kampte met onzekerheid over zijn identiteit en viel van zijn vroegere protestantse geloof. Hij zegt dat de psychiater hem niet begreep. De medische wetenschap interesseert zich niet voor het verhaal van de persoon achter de psychose. Het medische model is de norm. De geest past er niet in. In de jaren zeventig was er meer aandacht voor de persoon. Door latere successen van de medisch biologische wetenschap verdween de persoon weer naar de achtergrond. Psychische problemen worden als een hersenziekte opgevat.

Psycholoog Brand onderkent dat medicatie tegenwoordig onomstreden is bij de behandeling maar zegt dat het herstel begint met de herstelde communicatie tussen persoon en hulpverlener. ‘Weet je waar je bent?’ is de eerste vraag die Brand stelt, om te checken of de persoon zich in het hier en nu bevindt. Daarna reconstrueert hij samen met de persoon het psychotisch proces. De persoon weet namelijk het beste welke stappen hij moet zetten om daaruit weg te blijven.    



Geen opmerkingen:

Een reactie posten