Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 14 april 2012

Theaterrecensie: Branding (2011), Lebbis


Over de olifant in ons.

Het is een wonderlijke wereld, die van de cabaretiers. Voorafgaande aan de televisieregistratie van deze voorstelling, zag ik in het Journaal van acht uur een onderwerp over kleine electrische voertuigen die de auto's van de toekomst zouden zijn. In het filmpje figureerde Bavo Galama als auto journalist. Ik boog me verbaasd naar voren. Was dit dezelfde Galama als de cabaretier die ik begin jaren negentig in De kleine komedie bewonderde? Het was onmiskenbaar zijn stem. Wat deed die nu als auto journalist?

In de jaren negentig werkte ook Lebbis nog samen met Dolf Jansen. Om beurten spraken ze hun teksten. Daardoor waren ze in staat een enorm tempo te ontwikkelen. Als de een begon, had de ander tijd om uit te hijgen. Ik zag gister nog een tweet langskomen van Dolf Jansen die voor zijn optreden in de schouwburg in Haarlem meedeelde dat hij de spanning aan kon en dat het een waanzinnig goede avond zou worden. Niet veel later berichtte hij over Branding dat op Nederland 3 werd uitgezonden. Hij had daar hele goede dingen van gehoord. Zou hij dan nooit de show gezien hebben, vroeg ik me verbaasd af.

Inmiddels is Branding alweer het zevende solo programma van Lebbis. In zijn eentje en zonder muzikale begeleiding wist hij in vorige shows de aandacht anderhalf uur gevangen te houden. Dat laatste geldt voor Dolf Jansen. Misschien was dat ook wel de reden dat de heren uiteen zijn gegaan: bezaten ze teveel talent om dat te moeten delen.

Een andere overeenkomst is dat ze beide hardlopers zijn. Dolf loopt vaak marathons, voor Lebbis is het een activiteit om rust en inspiratie op te doen. Alleen deed hij het de laatste tijd even niet. Hij opende de show met de mededeling dat het niet helemaal goed met hem ging omdat hij, op de vroege ochtend in Amsterdam toen de vogels net begonnen waren met zingen, van de fiets gevallen was en daarvan nog steeds last in zijn hoofd had. Het was een alcohol related incident, zei hij zelf, een geval van te weinig alcohol gedronken, voegde hij daar aan balorig aan toe.

Het ongeval is een kapstok om verschillende verhalenelementen aan op te hangen: hij ging daarom voor zijn rust samen met zijn vriendin naar het saaiste land van Europa, Denemarken met zijn voorspelbare heuvels en zijn Legoland, dat hem een bijna doodservaring bezorgde, maar dat in de smaak viel bij zijn vriendin, zijn vrienden stelden hem allerlei therapieën voor, waarbij vaak de mri-scan genoemd werd, hetgeen hij dan ook opvolgde. Hij kwam onder een claustrofobische apparaat terecht, die paniek opriep.

Een analyse van zijn vlucht-vechtreactie - zijn gevoel dat weg wil, maar zijn ratio die hem zegt rustig te blijven - voert naar het thema van de voorstelling: de olifant in ons die graag zijn impulsen uitleeft, maar wordt ingetoomd door het verstand. De olifant is liever lui dan moe, wil liever op de bank zitten dan studeren, maar het verstand weet dat hij met een diploma een betere baan krijgt. Waardoor hij, zoals Lebbis balorig opmerkt dat hij dan nog langer op de bank kan blijven zittken.

Het is een beetje simplistisch allemaal, deze show, die ruim een jaar geleden werd opgenomen. Er wordt gesneerd naar Leers en Verhagen van het CDA, een partij waarin de verhouding tussen macht en idealen wel erg in het voordeel van het eerste uitvalt. De onvermijdelijke war on terrror is een uitgekauwde zaak.

Lebbis verandert van toon als hij beweert dat hij kan zich niet voorstellen dat een man een meisje van de fiets kan sleuren en meenemen de bosjes in, maar in het mooie verhaal dat volgt weerspreekt hij zijn morele uitgangspunt: een jong meisje achter de kassa die zegt dat hij niet meer door haar geholpen kan worden omdat ze gaat sluiten, maakt hem zo kwaad dat hij haar na werktijd achtervolgt, haar voorbij rijdt en in het Flevopark opwacht met de boodschap dat hij het niet meer gaat doen maar dat zij de laatste is.

Hij gaat verder met weinig opzienbarende kritiek, bijvoorbeeld op het geldverslindende hsl-project dat een mooie gelegenheid had geboden om Chesterfields in de treinen te plaatsen in plaats van die door een betonnen gang te laten rijden en iets sneller te laten aankomen in Parijs.  
Het poëtische Lieg nooit tegen jezelf breekt de sleur die toch in de voorstelling sluipt. Wat ik miste in plaats was de gebruikelijke persoonlijke tirade tegen het oneerlijke economische systeem. Het blijft bij de vaststelling dat reclamemakers mensen proberen te verleiden in plaats van dat hen verteld wordt wat ze moeten doen, maar dat wisten we al. 

De titel klinkt als veel geruis met een weinig gearticuleerde klank. Het programma inspireert net zo weinig als het protserige decorstuk dat boven hem hangt. Zo oogt het op de tv tenminste. Het thema van de olifant - op zich al een niet zo gelukkige beeldspraak - in bedwang gehouden door het verstand, verbeeldt, hoewel die een belangrijke krachtenverhouding in de mens vormt, een wat platgetrapte visie over onze motivatie. Branding voegt daarmee weinig toe aan de zes eerdere programma’s. 

Hier een toegift over Griekenland.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten