Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 15 september 2012

Memoires van een vergeetal (2012), documentaire van Jan Thijssen




Fraai portret van een getalenteerd maar gehandicapt Nederlands kunstenaar

In deze openhartige en ontroerende documentaire staat de kunstschilder René Daniëls (1950) centraal die op 37-jarige leeftijd getroffen werd door een hersenbloeding en sindsdien alleen nog met viltstift werkt. Vrienden van hem vertellen over hun contact, want René zelf zegt niets meer. Directeur van het Van Abbemuseum Charles Esche noemt hem één van de belangrijkste kunstenaars van de twintigste eeuw. Daniëls is een vertegenwoordiger van een nieuwe generatie na de matte jaren zeventig en behoort tot de Nederlandse traditie.

De schilderkunst was dood, zegt vriend Hans Bieze, toen René met olieverf begon. Hij gooide op het juiste moment een bal in de lucht, meent collega kunstenaar Dick Verdult. Na de ulo ging René naar de detailhandelschool omdat hij niet wist wat hij worden wilde. Na een stage in een autofabriek ging hij naar de kunstacademie in Eindhoven, eerst in de avonduren. René werd geïnspireerd door undergrondmuziek en literatuur. Zijn ex, Marleen Gijsen, zegt dat hij roofbouw op zichzelf pleegde. Hij had last van angsten. Marleen sloot hem wel eens op als hij malende was. Hans Bieze weet nog dat René dacht dat ze met motorfietsen door zijn atelier reden, terwijl die in werkelijkheid buiten op een crossterrein raceten. Marleen wist niet wanneer ze moest ingrijpen. Uiteindelijk ging Hans Bieze met hem naar een psychiater. Volgens Esche staat een aankomend talent onder druk om steeds weer met iets nieuws te komen. Dick Verdult noemt hem een dichterlijke gevoelige man, die veel (mensen) op zich af zag komen terwijl hij zich diende te concentreren op zijn werk.

Het doek Eindhoven niet Eindhoven symboliseert volgens Esche zijn strijd om het lokale en het universele aan elkaar te relateren. René had moeite uit Eindhoven weg te gaan, zegt Marleen. Volgens Jet Bieze werd hij door de kunstwereld naar Amsterdam gedreven. Na zijn hersenbloeding op kerstavond 1987 ging hij terug naar Eindhoven. Marleen stond haar huis aan hem af en hielp hem. In de documentaire maakt ze soep voor hem. Volgens Hans Bieze vormt de agenda van René diens geheugen en weet hij nog veel van vroeger. Jet denkt dat hij liever zijn mond houdt dan wartaal uit te slaan.    

We zien René tijdens een bezoek aan Metro Pictures in New York en tijdens de opbouw van een expositie in de Reina Sofia in Madrid. Hij zit op een stoel, kjkt naar de wand tegenover en zet af en toe een streep met viltstift. Esche zegt dat zijn werk met vlinderdassen voor zijn hersenbloeding en zijn tekeningen van planeten daarna met elkaar samenhangen. In beide werelden is hij een buitenstaander.

In de documentaire worden de begeleidende teksten in viltstift uitgevoerd. De undergroundmuziek is aanstekelijk en roept de sfeer op van de jaren tachtig.

Op zaterdag 12 mei j.l. opende in het Van Abbemuseum in Eindhoven een overzichtstentoonstelling van het werk van René Daniëls: Een tentoonstelling is ook altijd een deel van een groter geheel. Zijn werk is nog tot 23 september te zien.

Hier de trailer, hier meer informatie over de solotentoonstelling.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten