Drie vrouwen op weg naar vergetelheid
In haar debuutfilm volgt Klara van Es een jaar lang drie
beginnend dementerende vrouwen in een leefgroep, onderdeel van
verzorgingstehuis De Bijster in het Belgische Essen: de Nederlandse Anita uit
Ede, die verder niet op de aftiteling genoemd wordt, de Vlaamsen Louise Rens en
Alice de Winter. Ze worden gefilmd in de huiskamer, tijdens de maaltijd, de
koffie, het carnaval, in het zwembad, tijdens een polonaise, aan zee met de
voeten in het water, een familiebijeenkomst en in een grappige fietskar. Van Es
besteedt weinig aandacht aan een introductie. Ze valt meteen binnen in de
huiskamer waar men Sari Marijs zingt. Al die oude vrouwen lijken op elkaar. Het
is voor de kijker in het begin lastig om te achterhalen wie wie is. Ook het
Vlaams is op momenten dat de ondertiteling ontbreekt, moeilijk te verstaan.
Het is in ieder geval de deftige Anita die het eerste en
vaak ook het hoogste woord heeft. Ze lijkt op het moeder Van Putten, een
typetje van Kees van Kooten. Ze zit op de bank en zegt dat ze zich geen enkel
liedje meer kan herinneren. Ze leeft in een doodgewone pensionkamer omdat ze
ooit een keer te ver gereden is in de auto, zegt ze. Daarna wil ze dat de
camera stopt.
De raderen van een klok geven de onverbiddelijke voortgang
van de tijd aan. Pianoklanken ondersteunen de beelden. De muziek in de groep is
vrolijk en weemoedig. Dat we toffe jongens zijn, dat willen we weten. Een
verpleegkundige stelt vragen over de dag, het jaar, de plaats en doet geheugen-
en schrijftraining met hen. Anita had een geregeld leven en wist daarom altijd welke
dag het was. Ze toont op haar kamer een schilderij van zichzelf op haar
achttiende, een mooie vrouw, foto’s van haar man en familie. Bezig zijn vindt
ze belangrijk. Ze puzzelt veel en rookt. Ze weet niet of de vergeetachtigheid
ergens mee samenhangt, maar vindt het niet erg, het komt vaker voor. Het komt
aanvliegen en zetelt in de hersenen. Ze zingt tijdens de familiebijeenkomst samen
met een verpleegkundige in de microfoon.
Alice kan steeds minder. ‘Je hebt je gehoorapparaat niet in,’
zegt ze tegen de man Cois die naast haar op de bank zit. ‘De batterij is op,’
antwoordt Cois. Alice heeft pretoogjes, maar is ook vaak verdrietig. Ze huilt
gemakkelijk, bijvoorbeeld als ze naar haar trouwfoto kijkt. Ze is boos als ze
aardappelen schilt. Net weer een klein meisje.
Louise vertelt dat ze als meisje met een schipper mee ging
varen. Tijdens het afruimen van de eettafel snoept ze uit van de chocopasta.
Met een scherp mes nog wel, zegt een medebewoonster. Tijdens de koffie zit ze
op een verkeerde plaats. De groep is in rep en roer. Later valt er ook nog een
glas hete thee om. Louise gaat naar een andere afdeling waar ze beter verzorgd
wordt. Tijdens het laatste ontbijt in haar eentje wordt ze onopvallend gefilmd:
ze trekt het brood uit elkaar en drinkt uit een roomkannetje.
Anita zou niet met haar willen ruilen. ‘Ik zou een paar
pilletjes pakken,’ zegt een medebewoonster. ‘Maar jij bent nog jong,’ antwoordt
Anita. ‘Je krijgt ze niet zomaar van de arts.’
Hier
de trailer van de film die in het Engels Lost down memory lane heet en die, om in de sfeer te komen, begint met een heerlijke Franse
chanson.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten