Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 11 december 2012

Poor us – the animated history of poverty (2012), documentaire van Ben Lewis


Animatiefilms helpen vaak een probleem inzichtelijk te maken, zoals over economische of financiële processen. In dit geval over armoede is dat minder het geval. Wellicht omdat het nogal duidelijk is dat armoede, anders dan vroeger, tegenwoordig een vorm van geweld is.

De documentaire begint indringend met een stel luie westerlingen die met een zak chips voor de televisie zitten en van het ene naar het andere programma zappen, zonder dat ze ergens door geboeid worden. Een van hen ben jij, zegt Lewis. Je valt in slaap en droomt. In je droom verander je voortdurend van personage. Van een joodse timmerman in Cairo tot koning der Inca’s. Je zwermt uit over de hele wereld.

Tussen de animaties komt een hele batterij deskundigen aan het woord die hun zegje doen over armoede, zoals de zwarte historicus Emmanuel Akyeampong, die stelt dat armoede en rijkdom, macht en machteloosheid met elkaar verbonden zijn. Volgens econoom Joseph Stiglitz verdwijnt armoede niet automatisch met economische groei. Esther Duflo met haar innemende Franse uitspraak van het Engels stelt dat er niet één antwoord op de armoede is. 

Lewis neemt ons mee het verleden in. In de prehistorie was het leven voor iedereen gelijk. Omdat het echter weinig zekerheid bood, ging men zich settelen. Er kwamen boeren en koningen. Volgens Jeffrey Sachs was bijna iedereen arm en had men een lage levensverwachting. Door de liefdadigheid werd de ergste nood gelenigd.

In Zuid-Amerika werden de Inca’s geplunderd door de Spanjaarden en de Portugezen. De kolonisten brachten syfilis en griep die de helft van de bevolking doodde. Anderen werden ingezet op plantages en in mijnen. Auteur Oscar Guardiola-Rivera herleidt elke vorm van armoede in de moderne tijd tot geweld.

De industriële revolutie bracht volgens Sachs in eerste instantie geen verhoging van de levensstandaard. Een twaalfjarige textielwerker kreeg ontslag omdar er vanwege de oorlog geen werk meer was, nieuwe machines leidden tot onzekerheid bij de werkers. De werk- en armenhuizen waren vaak verkapte strafinrichtingen, zegt historicus Tim Hitchcock, die anderzijds uitgroeiden tot zorginstellingen.

Natuurlijk komt ook Karl Marx langs. Hij stelde de uitbuiting aan de kaak, die alleen door een communistische revolutie ongedaan gemaakt kon worden. Vervolgens wordt de aandacht gericht op Antonio Caselheiro die religie aan politiek koppelde. De Braziliaanse Republiek sloeg de beweging echter neer, zoals later overal gebeurde. Tegenwoordig nemen we daarom vaak genoegen met gelijkberechtiging.

Volgens ontwikkelingseconome Frances Stewart moeten de armen zichzelf bevrijden, maar vaak vindt men sanitaire voorzieningen belangrijker dan de revolutie. De overheden hebben met auto’s, koelkasten en televisies de bevolking in slaap gesust.

Emmanuel Akyeampong ziet de armoede langzaam afnemen, maar de onderklasse verdwijnt daarmee niet, omdat de machtigen hun positie niet opgeven. Het wereldwijde economische stelsel heeft een Derde Wereld geschapen, die meer rijkdommen uitvoert dan het met ontwikkelingshulp binnen krijgt. Falende nationale overheden doen de rest. Volgens filosoof Thomas Pogge is de globalisering niet bij voorbaat slecht, maar wel onder de regels die door de machtige multinationals opgelegd worden. De onderklassen van rijke en arme landen gaan daardoor steeds meer op elkaar lijken.

De documentaire eindigt met De schreeuw van Munch die wordt geveild. Het was allemaal maar een akelige droom. Inmiddels loop je naar huis en ziet dat dat verwoest is. Door de ongelijkheid is de politieke en economische stabiliteit verstoord geraakt. Het lijkt een droom maar je bent wel arm.   

Hier de trailer.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten