Alweer een jaar met grote veranderingen
Het is traditie dat Tegenlicht in het nieuwe jaar
aftrapt met een blik vooruit naar wat ons te wachten staat, zoals ze ook gewoon
zijn te zeggen aan het begin van elke uitzending. Met die blik vooruit doelen
ze zowel op de toestand in de wereld als op hun uitzendingen. 2013 wordt alvast
neergezet als het jaar van de grote veranderingen.
Net als vorig jaar mag Jim Rogers weer zijn verhaal doen. Ik
betitelde die Amerikaanse miljonair vorig jaar als een arrogante en irritante
socialistenvreter, die met zijn armen over elkaar de toestand in de wereld
beziet. Volgens de programmamakers had hij echter wel alle crises die achter
ons liggen, de krediet, de financiële en de economische, voorzien. Rogers neemt
de Duitse verkiezingen in het najaar als ankerpunt. Voor die tijd zal het
pappen en nathouden blijven om te zorgen dat Merkel in het zadel blijft. Japan
en de Verenigde Staten drukken geld bij en ook Europa kan niet achterblijven
willen ze hun partijtje mee blijven spelen. Het leidt tot geldontwaarding waar
de trouwe spaarders de dupe van zijn en waar de banken weer van zullen
profiteren. Na de Duitse verkiezingen zullen we de wrange vruchten plukken van
het gevoerde beleid. Als de financiële wereld de huidige politieke toestand al
eerder ondermijnt en de Franse en Duitse socialisten de champagneglazen met
elkaar klinken, komen we nog eerder in zwaar weer. De politiek kiest altijd
voor de gemakkelijkste oplossingen maar die zijn nooit de beste. Het gaat hem,
zegt Rogers, er ook niet om dat Merkel in het zadel blijft maar hoe de toestand
er op de lange termijn, zeg in 2020, uitziet. Hoe zal de wereld er uitzien met
torenhoge schulden en geld dat niets meer waard is? Dan komt er ruilhandel,
oorlog of hij weet niet wat.
Eva Joly, Europarlementariër voor de Groenen, praat wat
zacht in een hal tegen de interviewster, als om kwaadwilligen op afstand te
houden. Ze houdt zich bezig met Europese financiële instellingen en probeert
die aan banden te leggen. Publiek geld uit de ontwikkelingslanden wordt via
Nederland doorgesluisd naar particuliere aandeelhouders en witgewassen. Ze kan
er niet over uit dat Portugal moet meebetalen aan steun voor Cyprus waar de
Russische maffia zijn geld witwast. De Europese banken zijn te groot om om te
vallen of gered te worden. Een wereldwijde ineenstorting van het financiële
systeem dreigt. Controle is een illusie. Het Europese toezicht kost heel veel
geld en advocaten weten altijd wel de mazen van de wet te vinden. Ze stelt haar
hoop op de Europese burgers om niet te accepteren dat multinationals als Ikea
en Coca Cola geen belasting betalen. Meer op 25 maart a.s.
Auteur Douglas Rushkoff (zie foto) uit New York vindt dat we op
middeleeuwse wijze denken. We hebben de machtige financiële instellingen
helemaal niet nodig. Ze zijn gebaseerd op het rentesysteem en moeten daarom
noodzakelijkerwijs groeien. Vroeger speelde de onderlinge band tussen mensen
een rol in de handel, tegenwoordig is het merk belangrijk. Men vertrouwt dat
soms meer dan een medemens. We kunnen om het hele circus heen door en zullen
ons dan realiseren dat we maar één dag hoeven te werken om in onze behoeften te
kunnen voorzien. Meer van deze intrigerende denker op 28 januari a.s.
De 24-jarige Ricardo Semler uit San Paulo nam het bedrijf
Semco van zijn vader over. Na een achteruitgang gaf hij de werknemers meer
vrijheid. Ze konden zelf hun arbeidstijd bepalen. Ook trok hij jongeren van de
universiteit aan die de vrijheid kregen om hun eigen ideeën te ontwikkelen. Het
gaat om afleren, zegt Semler. Hij heeft ook scholen opgericht waarbij men niet
onderworpen is aan het systeem maar leert om een balans te vinden tussen de
eigen en andermans behoeften. Hij noemt zijn project deels geslaagd omdat er uitwassen
ontbreken en er weinig werkloosheid is. Meer op 4 februari a.s.
Peter Diamandis uit Los Angeles ziet de toekomst zonnig in.
Door nieuwe technologieën, die onze primaire behoeften regelen, vergeet men de
ellende uit het menselijk verleden. Er is zonne-energie genoeg, net als schoon
drinkwater. De kunstmatige intelligentie zorgt voor verdere ontplooiing. Op de
vraag naar risico’s hoorde ik geen antwoord, maar dat komt wellicht 1 april
a.s.
Oxford professor Nick Bostrom, die ook aan het begin te zien
was, sluit het programma af. Hij leidt het Instituut voor de toekomst van de
mensheid, een pompeuze naam die hij snel moest bedenken maar die wel de
inhoud van zijn werk dekt. De mensheid gaat plankgas vooruit maar zonder plan.
De toekomst is daarom meer een projectiescherm voor onze angsten en wensen in
plaats van een feitelijk ontwerp. Hij schrijft over kunstmatige intelligentie
die tot superintelligentie kan leiden, waar wij mensen nog een puntje aan
kunnen zuigen. Erg is het niet om door computers geregeerd te worden, ook nu
geven we ons lot in handen van anderen. Meer college van Bostrom later dit
jaar.
Hier
meer over deze uitzending
Geen opmerkingen:
Een reactie posten