Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 16 november 2013

Filmrecensie: Scènes uit een huwelijk (1974), Ingmar Bergman



Intens drama over huwelijksperikelen

Ingmar Bergman (1918-2007) zette zich af tegen de oppervlakkige Amerikaanse filmproducties en wilde worstelingen laten zien met existentiële thema’s. Dat maakt zijn films soms wat zwaar aan de hand, al begint Scènes uit een huwelijk fris en fruitig.

Johan en Marianne laten zich interviewen nadat ze met hun twee dochters op de foto zijn gegaan. Beiden moeten ze iets over zich zelf vertellen. Johan (42) blaakt van zelfvertrouwen. Hij blinkt uit, niet alleen als hoogleraar en vader maar zelfs op het gebied van de liefde. Marianne (35) weet niet goed wat ze daaraan moet toevoegen. Het stel is tien jaar getrouwd. Het was geen liefde op het eerste gezicht. Marianne was al eerder getrouwd en scheidde na een miskraam. Ze hertrouwde binnen een half jaar. Het huwelijk is harmonieus. Ze zegt dat een gebrek aan problemen ook gevaarlijk kan zijn.

Tijdens een etentje met hun vrienden Peter en Katarina leest Johan voor uit het interview. 
Peter is mede door de drank loslippig over zijn relatie met Katarina, die dat niet op prijs stelt. Ze strijden openlijk over hun relatie terwijl Johan en Marianne zwijgend toeluisteren. Als marsepeinen figuren, zegt Peter. Hij haalt August Strindberg aan over haat tussen echtelieden.
Later verontschuldigt hij zich tegen Johan.

Als hun vrienden vertrokken zijn, praten Johan en Marianne na over vreemd gaan. Johan heeft daar geen enkele behoefte aan, zegt ie. De volgende ochtend spreken ze over een gepland bezoek aan de moeder van Marianne. Ze heeft daar weinig zin in en belt haar moeder op. Als die echter vertelt dat er een tante komt die hen graag wil zien, bindt Marianne tot leedvermaak van Johan in.

Johan praat op zijn werk met zijn assistente over zijn gedichten, psychotherapeute Marianne met een oudere vrouw die wil scheiden omdat ze nooit liefde in haar relatie ervaren heeft. Na een voorstelling van Ibsen heeft Johan geen energie meer om te vrijen. Later vertelt hij Marianne dat hij al enige jaren een verhouding heeft met tolk Paula (23) en dat hij de volgende dag een half jaar met haar naar Parijs gaat, maar dat hij financieel alles geregeld heeft. Hij was de oude routine met familiebezoekjes zat. Ze beleven een onrustige nacht. Tijdens het afscheid zegt Marianne dat ze al die oude routines graag overboord zet om de relatie te behouden. Als Johan weg is belt ze haar vrienden Fredrik en Birgit, maar die waren al op de hoogte. Marianne is furieus.

Johan komt na verloop van tijd bij Marianne op bezoek. Hij vertelt dat hij hoogleraar kan worden in Cleveland. Paula heeft inmiddels een baan in Londen. Marianne wil scheiden. Ze heeft een relatie met haar psychiater maar de seks is niet geweldig. Hoewel ze graag met Johan wil vrijen, zegt haar verstand dat ze dat beter niet kan doen. Ze leest hem voor uit haar dagboek over haar gehoorzaamheid als kind en haar seksuele lust als puber. Ze wilde actrice worden en deed zich sinds die tijd anders voor dan ze was.  

Het laatste gedeelte gaat over het gesteggel tussen de twee rond de scheiding op het kantoor van Johan. Helaas heeft dat niet meer de frisheid van het begin. Verwijten gaan heen en weer, gevoelens komen en gaan. Marianne zegt altijd tegen haar cliënten dat ze niet met hun ex moeten debatteren, maar zelf maakt ze die fout ook. In de blokhut van Fredrik praten ze verder. Johan wil dat Marianne haar feministische gedachten opzij zet. Na een nachtmerrie ontspant ze in de armen van Johan.  

Het is opvallend dat de dochters, behalve in het begin voor een foto, in de film niet aanwezig zijn. Het verhaal spitst zich volledig toe op de echtelieden. Liv Ullman en Erland Josephson spelen die rollen met verve.

Hier het fragment waarin Marianne Johan voorleest uit haar dagboek en hij in slaap valt. Heel mooi, zelfs en misschien juist in het Zweeds.  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten