Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 30 juni 2014

Niña Weijers over De consequenties, Athenaeum Boekhandel Haarlem, 29 juni 2014



Over verdwijnen in kunst en leven

Op een zonnige zondagmiddag interviewt Lex ter Braak - sinds 2011 directeur bij de Jan van Eyck Academie te Maastricht, een meervoudig instituut voor beeldende kunst, ontwerp en reflectie, kortom iemand die wel wat van kunst weet - Niña Weijers over haar debuutroman De consequenties. Ter Braak heeft de roman met genoegen gelezen en is onder de indruk dat de debutante zo goed op de hoogte is van de hedendaagse beeldende kunst en de positie van de kunstenaar daarin. Hij begint over de boekpresentatie eerder in Amsterdam. Tijdens een interview wilde Thomas de Veen niet teveel weggeven van de inhoud. Ter Braak vraagt wat Weijers daarvan vindt. Weijers antwoordt dat er wel wat ontknopingen in de roman zitten, maar dat die meer is dan dat.

Ter Braak vertelt daarop iets over de inhoud. Hoofdpersoon is Minnie Panis, een beeldend kunstenaar in de stijl van Sophie Calle, die net als andere kunstenaars, kunsttijdschriften en musea in het boek wordt genoemd. Minnie bijt zich zowel in haar leven als in haar conceptuele werk vast in het onderwerp verdwijnen. Dat ze ooit te vroeg werd geboren en nipt in leven bleef zal daarmee te maken hebben. Ter Braak vraagt Weijers wat haar in dit onderwerp interesseert.
Weijers antwoordt dat ze op het onderwerp stuitte tijdens het schrijven. Ze bleef eraan hangen en weet nog steeds niet goed wat het is. Het gaat om de paradox om zichtbaar te willen zijn en te willen verdwijnen. Vanuit dat beginpunt schreef ze verder. Iemand die net aan haar geboorte overleefde, wat wordt dat voor iemand?

Ter Braak merkt op dat de dood vaak terugkomt in de roman: een zusje wordt doodgeboren en Minnie valt in een wak, waarbij ze wordt gered van de reddingsdood, zoals dat heet.
Weijers beaamt dat Minnie een doodsverlangen heeft, dat ze daarmee flirt, maar dat ze ook wil bestaan.

Ter Braak leest twee zinnen uit de Proloog (zie link onderaan) om het publiek van de superieure stijl en inhoud te laten genieten.
Weijers zegt dat het beeld van de koorddanser er onbewust in kwam, als Minnie door het ijs zakt, maar dat het een geschikt symbool was. Wat betreft de vorm had ze het vertrouwen dat de fragmenten in elkaar zouden vallen. De Maya kalender kwam op haar pad. Ze verdiepte zich in de zin en onzin van die voorspelling en andere new age achtige zaken.

Ter Braak zegt dat de moeder van Minnie in het tweede deel een belangrijke rol speelt en dat ze als harde zakenvrouw een tegenpool van de osmotische Minnie is.
Weijers zegt dat het een taboe is dat een moeder niet weet wat ze met een kind aan moet en dat de moeder ook weer niet zoveel verschilt met Minnie. Ze lijken in hun verlangen naar onthechting meer op elkaar dan ze denken. Ze herkende in haar eigen schrijfproces wel iets van Minnie, van haar zelfvertrouwen als kunstenaar, haar durf om op haar intuïtie te vertrouwen. De scènes over de agent, die in de roman de ironische component van de conceptuele kunst vertegenwoordigt, waren gemakkelijk te schrijven.  

Ter Braak gaat in op het essay in het midden van de roman over kunstenaar Bas Jan Ader (1942-1975), die op 33 jarige leeftijd als cultheld op een boot verdween tijdens een oversteek van de Atlantische Oceaan en voortleeft als mythe. In De consequenties wordt hij opgevoerd als kunstenaar van het vallen, van het vrij zijn tijdens het moment van gewichtloosheid.
Weijers begreep naar aanleiding van zijn werk wat ze wilde schrijven. Hij is met zijn nog radicalere opvatting over kunst waarin alles een concept is, een mal waarin je het leven kan dwingen, een belangrijke spiegel voor haar boek. Zelf vindt Weijers het soms nodig meer van de achtergrond te weten van de conceptuele kunst om die in het museum te begrijpen.    

Hier een leesfragment uit De consequenties.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten