Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 11 november 2014

John Cage – journeys in sound (2012), documentaire van Allan Miller en Paul Smaczny



Eigenzinnig geluidskunstenaar, geen componist maar een luisteraar

Ritselende herfstbladeren in een voetgangerstunneltje deden me laatst denken aan de geluidskunstenaar John Cage, die in 1912 Los Angeles geboren werd en in New York op bijna tachtig jarige leeftijd overleed. Allan Miller en Paul Smaczny portretteren zijn leven maar vooral zijn werk aan de hand van gesprekken met personen die met hem samenwerkten.

Na zijn middelbare school periode vertrok Cage naar Europa om zich te verdiepen in schilderkunst, poëzie en muziek. Eenmaal terug in de Verenigde Staten koos hij voor de muziek door de invloed van Arnold Schönberg. Deze leraar zei hem echter dat hij nooit zou kunnen componeren omdat hij gevoel voor melodie en harmonie miste. Cage liet zich daardoor niet kisten, maar maakte vervolgens composities op basis van klankkleur en ritme.

Tijdens de bouw van woningen in Stony Point, New York in de jaren vijftig, leefde men in een gemeenschap. De natuur rond Stony Point, zoals de bladeren en de beken, inspireerde hem tot verdieping in geluiden. Cage ging vaak het bos in om alleen te zijn en ontwikkelde zich daardoor tot een wereldwijde paddenstoelenkenner.

De functie van moderne muziek is om de ogen en oren van het concertpubliek te openen. Elk voorwerp heeft een eigen klank en dat geldt zeker voor water, zoals hij in de performance Water Walk laat zien. Hij speelde op een geprepareerde piano met munten en schroeven tussen de snaren, die hij uit een bouwmarkt haalde. Er kwamen bijzondere partituren uit voort zoals Aria, dat meer een schetsboek lijkt dan een muziekboek. De composities waren vooral boeiend in combinatie met dans. Een contract bij een muziekuitgeverij stelde zijn inkomsten zeker.

Later baseerde hij zich steeds meer op toeval. De toevalselementen, die hij baseerde op de I Ching, werden niet erg op prijs gesteld door het publiek, maar Cage liet zich er niet van af brengen. Het toeval was, geheel in lijn met zijn boeddhistische ideeën, belangrijk om de eigen inbreng te verkleinen en de natuur zijn werk te laten doen. Een bevriende schilder deed hem op doek na.

Cage ging steeds meer omgevingsgeluiden waarderen. Daar zaten geen waarde oordelen aan vast. Het ging louter om het genieten van de sensaties. Dit wordt mooi geïllustreerd door een Japans stel dat luistert naar de watergeluiden in een Japanse rotstuin. Ze stellen dat Cage geen componist was maar een luisteraar. Hij heeft voor hen een nieuwe wereld ontsloten die weer herinnerd aan hun oude wereld, waarin opmerkzaamheid belangrijk was. Cage stond daarnaast ook open voor technologie. Improvisatie had niet zijn belangstelling. Alles lag bij hem vast. Later bepaalde hij zich ook tot onveranderlijke klanken, zoals één toon op een orgel.

Voedsel was altijd een belangrijk element in zijn werk. Dat begon al met het bereiden van eten. Het hakken van paddenstoelen, het bakken in een sissende pan. Yoko Ono hoorde dat hij artritis had en stuurde hem een macrobiotisch kookboek. Cage ging er meteen mee aan de slag en bekeerde zich tot de macrobiotiek. Fraai is een ontmoeting met John Lennon waarin hij iets laat horen van het vernieuwde gebruik van de stem. Nadat hij bekend werd met het schaakspel, speelde hij heel wat af. Zijn leidende rol in de kunstwereld kan worden verklaard omdat hij eerder predikant wilde worden.

Hier de trailer, hier een vertolking van de compositie 4’33 door pianist William Marx, hier zijn performance Water Walk op televisie, voorafgegaan door een introductie.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten