Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 13 januari 2015

Reggie Baay over Daar werd wat gruwelijks verricht, VPRO-Boeken, 11 januari 2015



Misselijkmakende blik op ons verleden

Daar werd wat gruwelijks verricht is een non-fictie boek over de geschiedenis van de slavernij in Nederlands Oost-Indië. Wim Brands vroeg na lezing van het boek aan onderwijzers of ze hiermee bekend waren, hetgeen, anders dan slavernij uit de West zoals Suriname en de Antillen, niet het geval was.

Ook letterkundige en historicus Reggie Baay wist daar niets van. Meldingen daarvan in het werk van Jacob Haafner werden als een curiosum gezien. De studie van de njai, concubines van kolonisten, en zijn gelijknamige boek dat daaruit voortkwam, zette hem op het spoor.

Brands zegt dat de verborgen geschiedenis van de slavernij via een familieverhaal bekend werd. De moeder van Baay was namelijk een Javaanse njai en zijn vader zweeg daarover. Baay stuitte op bronnen over VOC schepen die uitgestuurd werden om slaven op te halen om voor de Nederlandse kolonisten te werken of om te verhandelen.

Brands vraagt wat njai precies betekent.
Volgens Baay is het een neutraal woord dat vrouw betekent, maar door de kolonisten kreeg het de negatieve connotatie van inheemse huishoudster, bijzit, bijslaap.

Brands meent dat het uit schaamte is dat nooit over hen geschreven is.
Baay bevestigt dat het binnen de Hollandse verhoudingen not done was om daar openlijk over te praten of over naar huis te schrijven, maar dat een verschijnsel was dat doortrokken was in de koloniën.

Brands vraagt hoe men omging met de kinderen uit dit concubinaat.
Baay zegt dat er sprake was van een complot. Een lichtbruine Indiër zou verwekt zijn door een man uit Zuid-Europa.

Brands vraagt hoe Baay aan zijn informatie over de slavernij is gekomen.
Uit verslagen uit het nationaal archief van de VOC in Den Haag en het archief in Djakarta, waarin overtredingen gemeld werden. De VOC maakte ook dagregisters waarin het aantal opgehaalde slaven vermeld werden. Baay spreekt over 600.000 tot een miljoen slaven tijdens de twee eeuwen dat de VOC bestond. Zonder die slaven zouden de vestingwerken nooit van de grond gekomen zijn. Ze werden gerekruteerd uit een groot gebied. Eerst uit Voor Indië zoals Malakka en Ceylon en, nadat de vorsten restricties opwierpen, van eilanden als Celebes en Bali. Dit ging door tot de dekolonisatie in 1949. Nederlandse handelaren en geestelijken kochten slaven op van inheemse slavenhandelaren die met een list anderen tot slaaf maakten. Baay noemt in zijn boek een oppassende huisvader uit Zuid Celebes, die na een bad in de rivier in de boeien geslagen werd, naar Batavia vervoerd en daar werd opgekocht door een zilversmid. Omdat hij na een paar weken iets liet vallen werd hij gegeseld. Hij smeekte niet om genade en keek zijn beul brutaal aan waardoor hij zwaar gewond veroordeeld werd tot radbraking en ook nog de proceskosten moest betalen.

Brands vindt het een bizar verhaal, zoals de andere verhalen in Daar werd wat gruwelijks verricht. Baay lichtte een deksel en toont ons een misselijkmakende blik op ons verleden. 

Hier de site van Reggie Baay, waarop informatie over zijn boek De njai.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten