Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 19 maart 2015

Beyond my walls (2015), documentaire van Neske Beks



Haat liefde verhouding met Facebook

De naam Neske Beks deed een belletje rinkelen. Vorige maand kreeg ik een lange reactie van een Antwerpenaar op mijn bespreking van haar documentaire Eigen volk uit 2010. Vijf jaar later maakt de filmmaakster, performancekunstenaar en schrijfster de persoonlijke documentaire Beyond my walls over haar haat liefde verhouding met Facebook.

Beks, die afwisselend in Amsterdam en Ibiza woont, heeft zo’n 2800 vrienden op Facebook en heeft daar een bijna intieme band mee, zo wil zij doen geloven. Ze gaat met hen naar bed en staat met hen op. Haar puberzoon Nigel hoort daar niet bij. Die heeft haar ontvriend, maar is zelf net zo verslaafd aan internet als zijn moeder. Zelf weet Beks ook wel dat ze niet kan bouwen op die digitale vrienden, maar ze trapt er toch steeds in. Oproepen van de paginabeheerder dat het publiek haar mist, kan ze niet naast zich neerleggen.

Daaraan ten grondslag ligt een gat dat wordt aangetoond door een onderzoek van Harlow. Dat gaat over een aapje dat geen moeder heeft en een zacht dekentje zonder melk prefereert boven een ijzeren geraamte met melk. Het liken op Facebook maakt het knuffelhormoon ocytoxine aan. Raymond van het Groenewoud zet haar verlangen kracht bij. Je veux l’amour!

Gelukkig heeft ze ook echte vriendschappen, zoals met kunstenares Wonder, die zelf ook op Facebook zit maar daar gematigd gebruik van maakt. Beks leest voor uit De essays van Montaigne die zegt dat het ‘ik’ in de liefde wegvalt, terwijl het op Facebook juist lijkt te groeien, zoals te zien is aan selfies die zij van vrienden krijgt. Beks vraagt zich af of het liken te vergelijken is met het kaarsje dat katholieken vroeger in de kerk brandden om steun te vragen. Ze wordt daarin bevestigd door een vrouw die haar gevoelens na de dood van haar man door een hersentumor op Facebook postte en daar veel steun ondervond. (Overigens brengt Beks hierbij de like naar voren als teken dat men iets verschrikkelijk kan vinden, iets waar ik zelf nog steeds niet aan gewend ben.)

Dramatisch is het herseninfarct dat Beks tijdens de documentaire krijgt. Het echte leven haalde erin, zegt Beks tegen Sarina Vitta in De hoofdpersoon. Een kale foto van het uitzicht vanuit haar flat in Amsterdam leverde veel beterschapwensen op. Ze laat haar gevoelens tijdens een hartonderzoek in het ziekenhuis van dichtbij zien en pakt als eerste haar mobiel als ze weer bijkomt. De ziekte doet haar beseffen hoe kwetsbaar ze is. De likes brengen haar geen vrede. Ze belt met de Jellinek kliniek over haar verslaving en hoort tot haar verbazing dat er zelfs mensen zijn die in de nacht uit bed gaan om te kijken of ze berichten ontvangen hebben. Ze gaat niet in op hulp. Ze verlangt meer naar bevestiging dan naar een groep. Wonder zegt dat ze anderen niet kan verwijten dat ze niet met lijden om kunnen gaan. Veel zogenaamde vrienden lopen geschokt weg. Wonder zegt dat men tenslotte altijd alleen overblijft.

Op Ibiza gaat ze op bezoek bij Ricardo die geheel buiten digitale en elektronische middelen leeft. Hij bouwt een stenen muur, tegenwoordig rond een tuin op acht kilometer van zijn huis. Beks filmt hem en smaakt de voldoening. Ze wil met Facebook ophouden, maar weet dat nog niet zeker. Als de MH17 neerstort, daarbij ook familieleden van Wonder om het leven komen en foto’s van Wonder op Facebook meteen door kranten worden overgenomen, is voor Wonder zowel als Beks de maat vol. Het was voor haar alsof ze de bloembakken naast de Twin Towers aan het filmen was, zegt ze tegen Vitta. Tegenwoordig danst ze liever. De likes heeft ze niet meer nodig. Ze houdt meer van zichzelf.

Hier de trailer op vimeo, hier mijn bespreking van Eigen volk en de ingekorte brief van de Antwerpenaar.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten