Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 10 april 2015

Recensie: 22:04 (2014), Ben Lerner



Duizelingwekkend spel met feiten en fictie in het leven van een New Yorkse dichter

De tweede roman van Ben Lerner, die debuteerde met Vertrek van station Atocha, gaat opnieuw over een New Yorkse dichter, maar met andere rampen op de achtergrond. Ditmaal zijn het orkanen, waaronder Sandy die gepaard gaande met lichtuitval over een deel van New York City raasde. Daarnaast speelt de eerdere ramp met de Challenger nog steeds door het hoofd van de jonge neuroot uit Brooklyn.

We horen over zijn verhouding met zijn kunstzinnige vriendin Alena, met filmmaakster Sharon en vooral met Alex die graag een kind van hem wil maar verder niets, geen relatie en zelfs geen copulatie. De eerste orkaan schept een nauwe band tussen Alex en de dichter die zich zorgen maakt over een afwijking aan zijn aorta. Naast zijn relaties met vrouwen heeft hij een stuntelige werkrelatie met de achtjarige leerling Roberto en tijdens zijn gastschrijverschap in Texas een boeiende ontmoeting met een actievoerder van Occupy waarbij het vooral over de kunst van het urineren gaat.

Lerner speelt een complex spel met de werkelijkheid. Van de wijze waarop hij fictie en feiten vermengt, kan zijn Nederlandse evenknie L.H.Wiener nog iets leren. Resultaat is vitaliserend proza van een pure verteller die met veel humor werkelijkheid en verbeelding aan elkaar knoopt. Opvallend zijn de lange zinnen met vaktermen, waarmee hij zijn lichamelijke afwijking beschrijft. Maar ook anderzijds schuwt hij de complexiteit niet, bijvoorbeeld als hij in het eerste deel met Sharon door Manhattan wandelt:

De sterren boven ons hoofd waren niet te zien vanwege de lichtvervuiling, verschijningen als woorden die door de tijd waren geprojecteerd, en ik was me ervan bewust dat de stad werd omringd door water en dat het water stroomde; ik was me bewust van de kwetsbaarheid van de bruggen die het water overspanden en van de tunnels die onder het water liepen en van het verkeer dat over en door deze aders stroomde, alsof een corticale reorganisatie me nu toestond de infrastructuur persoonlijk op te vatten, een propioceptieve flikkering die voorafgaat aan het gemeenschappelijk lichaam. Sharon zag grijzen en blauwen en toen we Delancey overstaken beschreef ze haar plannen voor een film over kleurenblinde synsestheten die melden dat nummers doortrokken zijn van kleurschakeringen die ze op andere manieren niet kunnen waarnemen.’

Ga er maar aan staan. Het zijn speelse en rijke formuleringen van een moderne sensitieve geest, die de plaats van binnenkomst van zijn e-mail berichten op zijn smartphone kan lokaliseren. Begrijpelijkerwijs houdt Lerner deze extatische toon helemaal vol. Het eerste deel is daarmee het mooist, maar daarmee is niet gezegd dat de rest niet boeiend is. Op het fictieve verhaal De gulden hoorn in het tweede deel na, dat eerder al gepubliceerd werd in The New Yorker en dat nogal geconstrueerd aandoet, volgt in de andere delen een bijzondere verhaal over het Instituut voor Totaal Verloren Kunst dat Alena begonnen is, een smartelijke verhaal over de dood van eem oma en een bizar verhaal over uit de hand lopende gebeurtenis tijdens zijn gastschrijverschap in Texas. Naar het eind toe neemt 22:04 hallucinerende vormen aan als daar de gevoelde afwezigheid van Twin Towers (de derde ramp) bijkomt. En dan heb ik het nog niet eens gehad over een Woody Allen-achtige gesprek met zijn fictieve dochter.

De titel van de roman is ontleend aan een hypnotiserend verhaal over The Clock, een video voorstelling die vierentwintig uur doorgaat. Foto’ s en tekeningen ontbreken niet en doen hun eigen duit in het zakje. In het verhaal Naar de toekomst dat Roberto maakte naar aanleiding van een bezoek aan een natuurhistorisch museum, gaat het over de classificatie van de dinosauriërs, waarbij de brontosaurus geen aparte soort zou zijn. De afgelopen week las ik toevallig in de krant dat dit wel zo is. Lerner maakte mij hiervan bewust, al is dit het minste in het licht van het duizelingwekkende repertoire waarvan hij zich bedient. Zijn kruisbestuiving van fictie en werkelijkheid maakt van de wereld een plaats van grotere schoonheid. Al met al een proeve van groot vakmanschap. 

Hier een filmpje over The Clock van Marclay die men het best om 0:04 uur lokale tijd kan bekijken.





 



Geen opmerkingen:

Een reactie posten