Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 2 juli 2015

Grey gardens (1975), documentaire van Albert en David Maysles



Excentrieke moeder en haar dochter houden elkaar in de houdgreep

De broers Albert en David Maysles kwamen op het spoor van moeder en dochter Beale in East Hampton in de staat New York, na krantenberichten over de deplorabele staat waarin ze woonden in Grey gardens, een oude villa met uitzicht op zee. Jacky Onassis, de nicht van de moeder, kwam over de brug met geld, waarna moeder en dochter Beale toch in de villa mochten blijven wonen. De Mayles filmden hoe het daar in die vergane glorie aan toe ging.

De excentrieke moeder is bijna tachtig jaar oud, ligt meestal op bed, omringd door haar katten, maar is nog zeer bij de tijd. Haar dochter Edie - Little Edie (zie poster) om haar niet te verwarren met de naam van de moeder – is 56 jaar oud en huppelt wat door het huis, verveeld, met veel aandacht voor haar lijf, haar kleding en haar schoeisel. Als ze de trap op gaat naar zolder om de wasberen die daar zitten, brood en kattenbrokjes te geven, draagt ze naaldhakken. In het begin loopt Edie, waarmee ik in het vervolg steeds de dochter bedoel, rond in, wat ze zelf noemt, een afzakkende creatie en vreest dat ze daarmee tuinman Brooks shockeert, maar de broers Maysles denken dat ze overdrijft.

Het is meteen duidelijk dat de moeder de broek aan heeft. Als Edie het verlangen uit om vrij te zijn, antwoordt de moeder dat ze pas vrij is als ze iemand heeft die haar onderhoudt. Tegelijkertijd boorde ze plannen van Edie om te trouwen met een Pool de grond in. In de documentaire blijkt dat ze moeilijk alleen kan zijn en dat ze na haar scheiding graag haar dochter aan zich bond. Voor elk wissewasje roept ze de hulp van Edie in. Met haar klaaglijke stem die me aan Edith Bunker deed denken uit All in the family roept ze de vraag op wie wie eigenlijk verzorgt.

Hoewel de moeder en de dochter katholiek zijn, luisteren ze samen naar een preek van dominee Peale op de radio. De man benadrukt dat ze kracht moeten ontlenen aan het geloof maar hoe ze dat in hun omstandigheden kunnen doen, dat blijft de vraag. De moeder vertelt dat de priester ooit had gezegd dat Edie een harde hand nodig had omdat ze na het vertrek van haar vader losgeslagen was. Moeder was vroeger een zangeres en zingt nog altijd graag. Edie zet wel eens een plaatje op dat haar moeder, begeleid door pianist Gould, heeft opgenomen. Moeder zit met een grote strandhoed op bed en zingt mee. Hoewel ze Edie verwijt dat ze niet kan zingen, zegt ze later, als Edie buiten op een stretcher ligt, tegen de filmmakers, dat Edie een mooiere stem heeft dan zijzelf.

Edie studeerde Engelse literatuur en Oosterse filosofie en woont tegen wil en dank in de villa. Ze voelt zich gevangen door haar moeder en wil het liefst terug naar de stad om uit het patroon van het kleine meisje te komen. Maar daarvoor heeft ze iemand nodig die haar onderhoudt en daar is het juist misgegaan. Het is een vicieuze cirkel waar ze moeilijk uit komt. Ze citeert veelzeggend uit The road not taken van Robert Frost waarin op zekere dag de keuze voor een bepaalde weg gemaakt wordt, vindt niets erger dan een ferme vrouw en lijkt nog steeds te flirten, zelfs met de Maysles. Als klusjesman Jerry een wasmachine meeneemt die hij van een ander adresje heeft gekregen, vreest Edie nogal paranoïde dat hij bij hen intrekt. Moeder zegt dat Jerry een oogje op Edie heeft, maar ze wil absoluut niets met een jongeman die ze The marble faun noemt (naar een gedichtenbundel van William Faulkner rs) en die de nodige vriendinnetjes in het dorp heeft.

De Maysles Brothers staan bekend om hun directe cameravoering. Ze maken deel uit van het onderwerp dat ze filmen. Als Edie aan het strand ligt wint ze hun advies in over het eetpatroon van haar moeder en tijdens de lunch zetten de vrouwen ook voor hen iets te eten neer. Eerder maakten de Maysles Brothers de bewogen documentaire Gimme shelter over de Rolling Stones en later een persoonlijk portret van de beroemde pianist Vladimir Horowitz, getiteld Vladimir Horowitz, the last romantic.

Hier de trailer van Grey gardens, hier het onsterfelijke gedicht The road not taken.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten