Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zaterdag 31 oktober 2015

Theaterrecensie: De onrendabelen, Toneelgroep Oostpool, Toneelschuur, 30 oktober 2015


Sociaal drama toont absurde kant verloederd gezin

Onrendabelen zijn mensen die geen nut meer hebben voor de maatschappij. Omdat deze in snel tempo verandert, valt een grote groep buiten de boot. Tegelijkertijd worden allerlei steunverbanden afgepakt. Voldoende reden om eens goed kwaad te worden. Het gezin dat door Oostpool opgevoerd wordt, past echter nauwelijks in dit plaatje. Het lijkt geen boodschap aan de maatschappij te hebben. Anders dan bijvoorbeeld de Roma, die hun eigen cultuur in ere houden, bestaan hier nauwelijks idealen, behalve dan bij de moeder die haar gezin en daarmee zichzelf in stand wil houden. Het vegeteren, dat dichter bij de dieren staat dan bij menselijke ontwikkeling, vormt het uitgangspunt en de conclusie van De onrendabelen van toneelgroep Oostpool, geschreven door Joeri Vos en geregisseerd door Marcus Azzini. Dat neemt niet weg dat de voorstelling met veel brille gespeeld wordt.

De verloederde toestand waarin het gezin zich bevindt is overduidelijk. De vader zit in de gevangenis, drie kinderen zijn uit huis geplaatst. De container waarin de moeder woont met haar puberdochters Destiny en Whitney en Kevin, de drugsverslaafde en seksbeluste vriend van Destiny, geeft hun afstand tot de maatschappij weer. De ogen van de uitgeputte familieleden liggen diep in de kassen, de lijven glimmen ongezond. De baby van Destiny en Kevin die buiten in de kinderwagen huilt, versterkt het gevoel van verlatenheid. Destiny heeft het te druk met de smartphone van Whitney om aandacht te geven aan haar kind. Af en toe bekommert Whitney zich om het hummeltje. De moeder leeft alleen op als ze zichzelf gedrogeerd heeft met de pillen van Kevin.

Destiny vindt op de telefoon van Whitney een seksfilmpje van haar met haar nieuwe vriend. Kevin verlekkert zich aan de beelden. Er komt weinig anders dan straattaal over zijn lippen, waardoor het lijkt alsof hij uit een andere wereld komt. Zijn belevingswereld met altijd een honkbalknuppel in de buurt past daar bij, maar dat geldt ook voor de anderen, behalve voor Whitney die een rijke vriend voor zichzelf gereserveerd heeft die haar uit het tranendal moet halen. De verhoudingen zijn gespannen. Bij het minste of geringste schiet de vlam in de pan, hetgeen met veel overtuiging door de zussen en de moeder wordt neergezet.

Dramatherapeute Hansje vormt een fraai tegenwicht te midden van de ontluistering. Ze is piekfijn gekleed, heeft goede bedoelingen en een luisterend oor. De moeder heeft zich aangepast aan het vocabulaire van de hulpverlening. Ze doet het voorkomen dat het een leermoment is voor haar kinderen om uit huis geplaatst te zijn, want dat versterkt hun weerstand. Meteen echter komt alle gif weer boven over een maatschappij die haar kinderen afpakt en haar met schulden opzadelt. Daar kan zelfs Hansje weinig aan veranderen. Haar mededeling dat er een rechtszaak op punt van beginnen staat over de uithuiszetting van het gezin omdat het terrein door Shell gekocht is, verergert de stress. Om enige weerbaarheid bij de moeder op te wekken, doet Hansje met haar aandachtoefeningen, maar met gesloten ogen, waardoor ze niet ziet dat de moeder met een sigaret in de mond slechts voor de vorm meedoet. Het is een van de weinige echt grappige momenten in de voorstelling.

Een verdere verknoping ontstaat als de vriend van Whitney een topman van Shell blijkt te zijn. Het seksfilmpje vormt voor Kevin een geschikte aanleiding om de man te chanteren, die blijkbaar niet wist dat Whitney nog minderjarig was. Als Kevin de vriend heeft laten gaan met als dreigement dat hij nog tot donderdag de tijd heeft om hun afspraak na te komen, vindt hij het tijd voor een nummertje met Destiny. Omdat die echter geen zin heeft, legt hij het aan met Hansje, die net terug is van de rechtszaak, die in tien minuten in het nadeel van het gezin beslist was. Hansje voelt zich duidelijk ongemakkelijk met de avances van Kevin maar kan zich daar ook niet aan onttrekken, een fraai element dat dit sociale drama boven het cliché doet uitstijgen. 

De moeder vlucht in een fantasie en wordt daar uitgeholpen door Whitney in een fraaie scène die een verademing is na alle lichamelijk verbaal geweld en wrange humor dat de toeschouwer twee uur lang over zich heen heeft gekregen. Tenslotte blijft het gehuil van de baby over. Daarmee is de cirkel rond. Een oplossing voor zoveel ellende is er niet. Het is maar gelukkig dat het beeld dat Oostpool van een gezin aan de zelfkant voorschotelt, te absurd is voor de werkelijkheid, al zijn er tendensen om het leven van onrendabelen door de wrongel te halen.

Na afloop vertelde Noel S. Keulen die de rol speelde van dramatherapeute Hansje dat in Fresh young gods, het tweede deel van dit drieluik Goede bedoelingen, de aandacht op de bovenlaag van de maatschappij gericht wordt. Opnieuw komt dan Shell in beeld, dit keer als symbool voor de verloedering aan de bovenkant. Het is te hopen dat de ontwikkeling dit keer niet over de top worden gevoerd, want de werkelijkheid, waarin de multinational en daarmee een groot deel van de politiek, nog steeds inzet op fossiele brandstof is al bizar genoeg.  

Hier de trailer. 



Geen opmerkingen:

Een reactie posten