Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 19 januari 2016

Arie Storm over Het laatste testament van Frans Kellendonk, VPRO Boeken, 17 januari 2016


Schrijver op de bres voor de kracht van fictie

Literatuurcriticus, vertaler en schrijver Arie Storm begint op verzoek van Wim Brands de uitzending met een uitleg over hoe het nou zit met de biografie die hij over zijn idool Frans Kellendonk (1951-1990) zou schrijven. Dat had te maken met de verandering van de rechten van de nalatenschap van Kellendonk in 2006 en de brochure die hij zou schrijven vanwege de overgang naar een andere uitgeverij, die hem meteen maar vroeg daar een biografie aan te koppelen, maar of en wanneer die verschijnt is de vraag. Storm zegt later dat niet zo van de standaardbiografie is.  

Brands memoreert dat in de roman die voorligt Kellendonk weer terugkomt op aarde.
Volgens Storm komt een roman dichterbij de waarheid dan een biografie. Al sinds de middelbare school was hij met de schrijver bezig en later schreef hij een doctoraal scriptie over hem. Hij refereert aan een ontmoeting ooit met Kellendonk in de kiosk op Amsterdam Centraal Station. Hij was te verlegen de schrijver aan te spreken, maar observeerde hem wel van top tot teen en zag dat Kellendonk een boek van Saul Bellow kocht, ook een van zijn lievelingsschrijvers. Later zag hij ook de zwakke plekken van zijn idool maar inmiddels accepteert hij de ander als iemand die ons in de kracht van zijn leven verliet en van wie we dus nooit zullen weten hoe hij zich verder ontwikkeld zou hebben, al vindt Storm wel aanknopingspunten in zijn eigen denken. In de roman draait hij de rollen om en laat hij Kellendonk observeren en beschrijven. Hun personen lopen min of meer in elkaar over. Kellendonk paart grote ernst, die tot uitdrukking kwam bij de weigering deel te nemen aan de uitreiking van de AKO Literatuurprijs, aan geestigheid.

Brands begint over de thematiek van Kellendonk die hechtte aan gemeenschapszin.
Volgens Storm zat hij net zo lief alleen thuis en is dit soort gespletenheid handig voor een hoofdpersoon. Tijdens hun eerste ontmoeting herkende hij al iets daarvan in de dikke kleding voor een zomerdag van de enthousiaste homoseksueel, zoals hij Kellendonk omschrijft. Zelf herkent hij de behoefte aan opsluiting wel. Hij begint al vroeg te werken en draagt dan tot laat in de middag zijn kamerjas. Ook Kellendonk kon volledig opgaan in het schrijven.  

Brands wil weten wat Kellendonk van de huidige tijd en meer speciaal van het literaire klimaat zou vinden.
Storm zegt dat hij zich in zijn boek beledigend uit over collega kunstenaars die het niet zo nauw nemen met de eigen normen. Als hij ziet dat Storm naar De Wereld Draait Door kijkt, slaat hij hem de hand voor de ogen. Het was dan ook verbazend dat Kees Fens het debuut Bouwval uit 1977 vernietigend beoordeelde en niets meer van de schrijver wilde lezen. Hoewel Fens later bijtrok zegt het wel iets over onze tijd die sterk veranderd is vergeleken met de jaren zeventig, toen schrijvers nog vooral onzichtbaar waren. Als Storm tegenwoordig bij de kapper zit en zegt dat hij schrijver is krijgt hij te horen dat hij nooit op televisie te zien is.

Brands zoekt een verklaring voor de nadruk op uiterlijkheid en het leven van de schrijver.
Storm kan die hem niet echt geven, tenminste geen literair-sociologische verklaring en het was jammer dat ik hem niets kon influisteren over de toenemende schade toegebracht door de commercialisering. Hij meent wel dat er anders over de verbeelding wordt gedacht, dat die minder in tel is en brengt Stephen Hawking ter sprake die zelden door de telescoop keek, maar op grond van nadenken tot een spraakmakende theorie over het ontstaan van het heelal kwam. Dat is volgens Storm de kracht van fictie. 
  

Geen opmerkingen:

Een reactie posten