Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



donderdag 10 maart 2016

Theaterrecensie: De Wand, Ulrike Quade Compagny, Toneelschuur, 9 maart 2015


Uitbeelding van roman over isolement gaat de mist in

Regisseur Ulrike Quade richt zich dit seizoen op de mens van de toekomst, die niet bepaald vrolijk stemt. In Maniacs werd dit verbeeld op het gebied van de liefde, waarin een man zich bedient van een sekspop omdat die minder wispelturig is dan een vrouw, in De Wand gaat het over de relatie van een vrouw met de natuur. De ondertitel Een relaas over mens en natuur geeft dit al aan. Quade ontleent de inhoud aan de gelijknamige roman van de Oostenrijkse Marlen Haushofer uit 1963, die door schrijfster Hannah van Wieringen voor toneel bewerkt werd.

De intrigerende verhouding die de man met de sekspop in Maniacs had, ontbreekt helaas in De Wand bij de vrouw die in haar eentje is achtergebleven in een jachthuis in de Alpen. De catastrofe die de oorzaak is van haar isolement, wordt meteen al met veel uiterlijk vertoon weergegeven en verdoezelt de omstandigheden waarin de vrouw zich bevond voordat de ramp plaatsvond. Als alle natuurgeweld is geweken, staat ze daar in het midden van een rubberen picknickplaats die vooral bestaat uit binnenbanden van auto’s. De twee kinderen die ze heeft achtergelaten maken geen deel meer uit van haar gedachten.

Gelukkig heeft de vrouw nog een hond Luchs (zie foto van Paulina Matusiak & Eddy Wenting), al is die door het natuurgeweld gewond geraakt. Het is erg fraai om te zien welke manipulaties de vrouw met de hond uitvoert. Het beest blaft, huilt. kwispelt en begint haar zelfs begerig te likken, maar alle kunstigheid maakt nog geen geslaagde voorstelling. Het is zelfs de vraag of de verdere manipulaties met een kat en koe Bella, die de eenzaamheid van de vrouw enigszins draaglijk houden, daaraan niet meer afbreuk doen dan bijdragen. Het hanteren van de touwtjes waaraan de kat vastzit en de grote kop van de koe stellen actrice Harriet Stroet voor een bijna onmogelijke opgave om het poppenspel te combineren met de tekst. Het melk drinken van de kat houdt in ieder geval erg op.   

De filosofische reflectie is daarbij ook niet erg diepgaand. Het is duidelijk dat de vrouw zich afvraagt in hoeverre ze mens kan blijven zonder andere mensen in haar buurt. Ze probeert in ieder geval de tijd bij te houden en de dagen, maar als ze in de winter ziek wordt moet ze ook dat houvast opgeven en dreigt ze te verdwijnen in een dierlijke oerstaat, hetgeen misschien niet eens zo’n slecht alternatief was geweest voor de hedendaagse mens die zijn agressie op een nog beestachtiger wijze uit dan een dier zou kunnen verzinnen.

Even is er de notie dat het ook allemaal anders had gekund, als de mens zich minder ver zijn dierlijke staat had bewogen. De vrouw doet vanuit een aangeboren zorgneiging zeker haar best om met haar voeten maar vooral haar handen vorm te geven aan haar onvrijwillige bestaan, maar helaas breekt de afloop alle verwachting af en staat de vrouw net als aan het begin van het stuk met de hond, maar nu dood, in haar handen. Daarmee overheerst een sombere zwaarte, zoals natuurlijk een Oostenrijkse schrijfster in het bloed zit.

Tenslotte komen we in een mist terecht die het publiek het zicht op welke oplossing dan ook ontneemt. Als die is opgetrokken zien we binnen de ovaal, dat het sombere decor omlijst, donkere zuilen met daarop de versteende resten in de vorm van geweien.
Dat de vrouw besluit om een uitgestoten witte kraai de etensrestjes te geven, kan onmogelijk nog als verzachting dienen.

Hier mijn bespreking van Maniacs, hier de trailer van De Wand, hier een uitgebreid verslag van Evelien de Nooijer Alting over de roman van Marlen Haushofer. Daarin wordt ook nog melding gemaakt van de verfilming van de roman.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten