Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



zondag 8 januari 2017

Filmrecensie: Hiroshima mon amour (1959), Alain Resnais


Maatschappelijke omstandigheden  verstoren intieme liefdesband

De voorstelling La musica 2 van Theater Utrecht maakte me nieuwsgierig om de film Hiroshima mon amour, gebaseerd op een scenario van Marguerite Duras, nog eens terug te zien. Daarin krijgt een Franse actrice die in 1959 in Hiroshima is om mee te spelen in een film over vrede, vijftien jaar na de kernramp die de stad trof, een korte, onstuimige liefdesrelatie met een Japanse architect. De twee personen hebben geen naam, worden aangesproken met Elle en Lui als symbool voor het mannelijke en het vrouwelijke en kunnen, zo horen we op het eind, ook weergegeven worden door de plaatsnamen Hiroshima en Nevers. Het feit dat ze allebei getrouwd zijn, vormt, naast het traumatische verleden van de twee, een hindernis om in elkaar op te gaan. Elle zegt dat Lui haar zowel kapot als heel maakt.

De levenservaringen van schrijfster Marguerite Duras (zie foto), zoals in de Inleiding op La musica 2 verwoord door dramaturg Joris van der Meer verbonden aan Theater Utrecht, komen sterk tot uitdrukking in de film. Duras werd geboren in Vietnam en ging op jonge leeftijd terug naar Frankrijk omdat haar vader ziek geworden was. Na zijn dood ging het gezin weer terug naar Vietnam. Het gezin hoorde noch bij de elite noch bij de plaatselijke bevolking. Als puber werd Marguerite mishandeld door haar ene en geliefkoosd door de andere broer. Haar moeder die sociale aspiraties had die ze niet kon verwezenlijken, deed beide. In 1932 ging Duras rechten en politicologie studeren aan de Sorbonne in Parijs. Ze werd een geëngageerd schrijfster die geen blad voor de mond nam. Haar liefdesleven was net zo complex als haar jeugd. Na twee huwelijken waaruit met één zoon, kreeg ze een relatie met een getormenteerde journalist. Met hem herhaalde ze de patronen in haar jeugd. Daarna ontmoette ze een homoseksuele man, hoewel ze ervan overtuigd was dat alleen de heteroseksuele liefde grandeur kende. Veel van haar problemen en frustraties werkte ze uit in haar boeken en films.

De beginbeelden van Hiroshima mon amour van een omhelzing van twee lichamen, die met zand bestraald lijken te zijn, zeggen veel. De huid glinstert als fall out en wordt weer glad en bedekt door zweet als symbool voor een heftige lichamelijke liefde die echter in geestelijke zin minder harmonieus verloopt. Lui ontkent alles wat Elle van de kernramp weet. Ze heeft het allemaal verzonnen, zegt hij, net als de film over de ramp doet, waarin zij de rol van verpleegster speelt. Ook dat ze denkt dat ze alles kan vergeten, ontkent Lui.

Elle vertelt hem over haar eerste liefde op achttienjarige leeftijd voor een Duits soldaat in haar geboortestad Nevers. De geliefde overleefde de oorlog niet. De verhouding leidde na de oorlog tot een dramatische situatie voor haar omdat haar hoofd werd kaalgeknipt en ze zich schuil hield in een kelder. Haar moeder stuurde haar op de fiets naar Parijs ten tijde van het bombardement op Hiroshima in augustus 1945. In de armen van Lui keert het verleden weer terug. Wanhopig probeert ze een modus te vinden om ermee te leven. Ze wenst Lui weg maar haalt hem ook weer terug. De trauma’s van het leven na een kernramp en de liefde van een jonge naïeve Francaise beïnvloeden het huidige leven op een manier die geen vrede toelaat.  

Emmanuelle Riva en Eiji Okada spelen hun rollen met verve. Okada speelde later in De vrouw in het zand, een film gebaseerd op de gelijknamige roman van Kobo Abe. Hij overleed in 1995. Riva leeft nog. Ze speelde in vele films. Hiroshima mon amour was haar filmdebuut en haar rol in Amour (2012) van Michael Haneke een van haar laatste producties. 

Hier de trailer van Hiroshima mon amour die begint met de woorden Hiroshima die Elle aan het eind van de film uitspreekt, hier mijn bespreking van La musica 2, hier mijn bespreking van Amour.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten