Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



maandag 30 januari 2017

Recensie: Onheilig (2016), Roos van Rooswijk


Hallucinerende taal van zieke vrouw beneemt lezer de adem

Het romandebuut Onheilig van Roos van Rijswijk (1985) kreeg eind vorig jaar een vorstelijk onthaal. Het verhaal over een moeilijke moeder zoon relatie, vertelt in negen hoofdstukken waarin we afwisselend de zieke moeder Angelique horen en over haar zoon Miguel, blijft echter niet op het hallucinerende hoge niveau waarop de roman begint. In het eerste hoofdstuk, geschreven in briefvorm door de Amsterdamse Angelique de Waal aan haar behandelende psychiater Jacoba, lezen we in een vervreemdende stijl met verrassende wendingen over haar moeilijke leven en haar doodswens op een manier die in de verte aan een klaagzang van Jan Arends doet denken, maar dan in een moderner tijd geplaatst:

’Wat is de hel, Jacoba? Ik denk dat de hel is voor altijd moeten voelen hoe je alles gemist hebt. Het constante geluid van kinderen in doodsangst, de immer aanwezige geur van mandarijnen, nergens wijn, nergens weed, een elk kwartier het stokje van een goedkope ijslolly moeten slikken.’  

Behalve van Jacoba ontvangt vijftiger Angelique ook steun van haar vriend Leendert die werkzaam is in een coffeeshop en weed meebrengt om haar fysieke- en levenspijn te verminderen. Dat is wel af te lezen van de manier waarop ze schrijft. Dat Angelique flink in de slappe was zit na de erfenis van haar verongelukte man Alfons, maakt haar leven niet gemakkelijker. Het feit dat ze een zoon heeft van een verder onbekende Mexicaan, met wie ze ooit een slippertje maakte, zorgde voor de nodige uitstoting. Haar zus met wie ze nog wel contact heeft, is een voorbeeld van het gebrek aan hartelijkheid dat Angelique in haar omgeving ontmoet. Haar taalgebruik is doorspekt met gekte zoals veelvuldige verwijzingen naar de vallende ziekte.

Het tweede hoofdstuk wordt verteld vanuit de wereld van Miguel die, om een nieuw leven te beginnen, zijn intrek heeft genomen in het niet noemenswaardige plaatsje Nieheim in het westen van Duitsland. Hij woont daar in een woning op een berg die hij zelf heeft opgeknapt en verdient samen met zijn oersterke maar net zo domme landgenoot Jorge, grote fan van de band Unheilig, de kost met klusjes en kersen plukken. om in het onderhoud te voorzien. Ze voetballen in hun vrije tijd in een park en geven hun geld uit in de kroeg van Eduard waar ze andere voetballers ontmoeten.

De grap is dat de moeder een brief naar haar zoon stuurt maar daar geen reactie op krijgt. Ze reist naar hen toe terwijl de jongens op dezelfde tijd naar Amsterdam gaan en moeder en zoon elkaar dus nimmer bereiken. De moeder neemt haar intrek in een hotel en hoort in een lokaal museum over de woning van haar zoon waar ze een kijkje neemt, de jongens huren een huis via Airbnb, dat echter hun verblijf niet helemaal zonder schade overleeft. De verlatingsangst is in de roman te snijden. De gedachten van Miguel aan zijn Mexicaanse vader zijn nooit ver weg. Daarnaast is er ook sprake van een hond Wodan die er helemaal niet is, maar die later in de gedaante van een kat die jongens opnemen.

Van Rijswijk werpt flarden van dit verhaal naar de lezer als zijn het brokken voor een hond. De lezer mag daaruit zelf zijn eigen beeld scheppen, zoals in het geval van het scheermes dat Miguel in het Airbnb pand vindt. Het is mooi dat Van Rijswijk de lezer de gelegenheid geeft de gedachten zelf af te maken, maar daarmee overtuigt ze, ondanks een overweldigend begin, nog niet helemaal. In deze eerste roman zet ze echter wel de toon met een geheel eigen stem die nieuwsgierig maakt naar meer.


Geen opmerkingen:

Een reactie posten