Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



woensdag 17 mei 2017

Ik ben geen probleemkind, ik ben een uitdaging (2016), documentaire van Rolf Orthel


Sfeerbeelden uit een gesloten jeugdinrichting

Documentaires over de institutionele jeugdhulpverlening zijn er vele. Op mijn netvlies staat nog Zag je het maar (2016) van Diederick Helder. Daarin zien we de inspanningen van groepsleidster Lisanne om een aantal pupillen met een licht verstandelijke handicap en gedragsproblemen op het rechte spoor te krijgen. Rolf Orthel pakt het anders aan. Zijn documentaire Ik ben geen probleemkind, ik ben een uitdaging geeft meer een indruk van hoe het er in een gesloten jeugdinrichting aan toe gaat. De eerste beelden van deuren die in de ochtend in Transferium in Heerhugowaard geopend worden, spreken boekdelen. Als de inrichting van de instelling niet zo huiselijk was, zou je meteen aan een gevangenis denken. Door die vrijheidsbeperking willen de opgenomen jongeren zo snel mogelijk hun vrijheid weer terug.

Orthel die op zijn tachtigste als belangstellende opa de harten van de bewoners moet hebben veroverd, filmt vooral sfeerbeelden, afgewisseld door therapiën en twee bijeenkomsten met de kinderrechter over de verlenging van het verblijf op Transferium. Vooral dat laatste maakt de meeste indruk in de verder toch wel rommelige reportage. Orthel zegt zelf al dat hij kwam om te kijken en te luisteren naar aanleiding van een kleinzoon die zelf ook in de problemen zat en in een instelling in Groningen was opgenomen. Hij portretteert een aantal jongeren in het kort, maar verzuimt hun namen daarbij te zetten waardoor ik niet weet wie de sympathieke jongen was die aan de drugs was geraakt, al zo’n acht of negen maanden is opgenomen en in deze tijd weer vrolijker en verbaler is geworden. Helaas komt hij in het vervolg niet meer voor.

Uitgebreidere portretten zien we van stoere Wieke die met een therapeute praat over haar moeilijke verhouding met haar moeder, Daniel die zijn problemen met zijn vriendin verwerkt door liefdesliedjes te rappen, Erik Jan die veel piekerde en nog niet echt de weg terug gevonden heeft maar zich wel kan uiten op de piano en de zeventienjarige Matthijs, die problemen kreeg door zijn homoseksuele aard. In een tussendoor gesprekje met een begeleidster over de relatie met zijn ouders krijgt Matthijs de tranen in zijn ogen, hetgeen door de begeleidster wordt aangemoedigd en als een teken van vooruitgang gezien. Erik Jan doet met zijn ouders een schildertherapie waarbij ze gezamenlijk de kwast hanteren die aan touwtjes vastzit. Het leidt tot een verzoening tussen moeder en zoon.

Zoals gezegd zijn de gezamenlijke bijeenkomsten het meest interessant, niet in de laatste plaats door de inspirerende inbreng van de vrouwelijke kinderrechter. In het eerste geval gaat het om Wieke die niet wil dat haar verblijf met zes maanden verlengd wordt. De aanwezige groepsleidster denkt dat ze die tijd wel nodig heeft om niet weer in de fout te gaan, maar de rechter let op de gelaatsuitdrukking van Wieke en maakt er een verlenging van vier maanden van. In het andere geval gaat het om Matthijs, die het goed vindt dat zijn vader ook bij het gesprek aanwezig is, hoewel hij de laatste tijd geen contact met hem heeft gehad. Tijdens de bijeenkomst vertelt zijn moeder dat ze contact heeft gezocht met de veel oudere vriend van Matthijs en dat ze graag zelf een vinger in de pap heeft. Na de door de rechter noodzakelijk geachte verlenging van een half jaar praat Matthijs buiten nog even door met zijn moeder terwijl zijn vader alvast naar het parkeerterrein loopt en daarmee een duidelijk beeld afgeeft van relaties die nog hun tijd nodig hebben om te herstellen. Gelukkig is er de muziek waar velen, zoals Daniel hun hart in kwijt kunnen. Matthijs zingt zelf Someone like you van Adele tijdens de kerstviering in de gymzaal. Wieke stofzuigt de volgende dag de lege ruimte.

Tijdens de aftiteling laat Orthel stilstaande beelden zijn van de opgenomen jongeren, die hem niet loslieten. Dat zou eerder moeten gelden voor de kijker. Helaas kwam Orthel niet veel verder dan het weergeven van de sfeer. Zijn losse aanpak verhinderde een diepgaander verbinding en een sterkere beleving.   

Hier mijn bespreking van Zag je het maar.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten