Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



vrijdag 26 mei 2017

No Rio e no mar (2016), documentaire van Jan Willem den Bok



Milieuracisme goedgekeurd door de staat

Na de opwekkende documentaire Good morning South Sudan (2015) - waarin Jan Willem den Bok een portret schetst van een bevlogen radiomaker die de nieuwe staat Zuid Soedan een hart onder de riem wil steken, hetgeen helaas niet het gewenste effect heeft gehad zoals we inmiddels weten - reisde de documentairemaker naar een Braziliaans eilandje in de Allerheiligenbaai in de buurt van de stad Salvador, waar de bevolking bestaande uit vissers het moeilijk heeft door vervuiling door de olie- en gasindustrie. Omdat de Braziliaanse staat daar belangen in heeft, wordt de bevolking aan zijn lot overgelaten. Een tweetal vrouwen richt samen de advocaat van de vissersbond een actiecomité op om hun eisen voor een schoon milieu kracht bij te zetten. In No Rio e no mar, hetgeen lijkt op geen vlees en geen vis, maar in het Portugees staat voor ‘op de rivier en op de zee’, geeft Den Bok een fraai beeld van de moeilijke levensomstandigheden van de vissersgemeenschap. Zij vormt een van de vele schrijnende voorbeelden van de onderschikking van mensen in een kapitalistische maatschappij, waarin winst boven geluk en gezondheid gaat. 

Den Bok laat ons eerst kennismaken met de twee vrouwen uit het actiecomité. Eliete Paraguaca houdt van vissen, omdat ze eigen baas is, maar maakt zich grote zorgen over de verontreiniging van het water door de industriële activiteiten van Petrobas dat zich als een reus boven het eiland verheft. Marizella Carlos Lopes toont beelden van het monster zonder hart, dat ze op twaalfjarige leeftijd voor het eerst aanschouwde. Het was 1960 toen Petrobas met zijn activiteiten een net om het eiland Ilha de Maré spande. Na een explosie kwam naftaleen vrij die zorgde voor jeuk als men in contact kwam met het water.

Petrobas heeft weinig op met de bevolking. Oude leidingen in hun achtertuin worden niet gerepareerd en veroorzaken soms een gaslucht. Inkomsten vloeien in de staatskas en het bevolking heeft het nakijken. Onderwijsvoorzieningen bestaan niet en gezondheidszorg wordt niet geleverd. De vader van Marizella zingt strijdliederen en zou het liefst terugkeren naar Afrika waar zij ooit als slaven weg werden gehaald. Racisme is hier nog nooit weggeweest en verschijnt nu als milieuracisme.

De universiteit van Bahia heeft de kinderen op het eiland onderzocht en geconstateerd dat die veel te veel lood in het bloed hadden, hetgeen een negatieve invloed op het zenuwstelstel en schoolprestaties heeft. Kanker komt ook veel voor. Een hoogleraar zet zich in voor de belangen van de vissersgemeenschap. Hij zegt dat de locatie van de haven en de nabijheid van een elektriciteitsbedrijf ongeschikt is in de Allerheiligenbaai, de kraamkamer voor veel vis. De natuurbescherming die in reclamefilmpjes van de overheid wordt getoond, is maar schijn.

Jurist Marcos Brando spreekt demonstranten toe tijdens een protestbijeenkomst in Salvador. Hij haalt de bewijzen van de universiteit over de vervuiling aan. Marizella spreekt zich uit tegen de uitbreiding van de haven. Na een explosie op een naburig eiland gaat Eliete een kijkje nemen. De communicatie tussen Petrobas en de bevolking is bedroevend slecht. Mensen zijn ten einde raad. Helaas hebben protesten weinig effect. Niet alleen omdat de regering actievoerders gevangen dreigt te nemen, maar ook omdat de media in handen zijn van een paar rijke families, die aan de touwtjes trekken. Tijdens een herdenking van doden op zee, is er toch nog de nodige strijdbaarheid te horen. De mensen staan dan ook met de rug tegen de muur. Eliete vist weer en droomt van een toestand van vrede en gezondheid. Dat haar droom leidraad mag zijn voor milieuactivisten die zich overal ter wereld inzetten voor een schoon milieu. De strijd in Brazilië wordt vandaag de dag weer hard gevoerd. De huidige president Temer zette daarbij zelfs het leger in maar werd weer teruggefloten. 

Hier de trailer, die begint met beelden van een klein vissersbootje tegen de achtergrond van een enorm zeeschip, waarmee de strijd tussen David en Goliath aardig verbeeld wordt, hier mijn bespreking van Good morning South Sudan.

1 opmerking:

  1. Den Bok werkte samen met een andere regisseur met de naam Floor Koomen

    BeantwoordenVerwijderen