Welcome, reader! According to Antony Hegarty in this second decade of the new century our future is determined. What will it be? Stays all the same and do we sink away in the mud or is something new coming up? In this blog I try to follow new cultural developments.

Welkom, lezer! Volgens Antony Hegarty leven we in bijzondere tijden. In dit tweede decennium van de eenentwintigste eeuw worden de lijnen uitgezet naar de toekomst. Wat wordt het? Blijft alles zoals het is en zakken we langzaam weg in het moeras van zelfgenoegzaamheid of gloort er ergens iets nieuws aan de horizon? In dit blog volg ik de ontwikkelingen op de voet. Als u op de hoogte wilt blijven, kunt u zich ook aanmelden als volger. Schrijven is een avontuur en bloggen is dat zeker. Met vriendelijke groet, Rein Swart.

Laat ik zeggen dat literaire kritiek voor mij geen kritiek is, zolang zij geen kritiek is op het leven zelf. Rudy Cornets de Groot.

Do not go gentle into that good night, Old age should burn and rage at close of day; Rage, rage against the dying of the light. Dylan Thomas.

Het is juist de roman die laat zien dat het leven geen roman is. Bas Heijne.

In het begin was het Woord, het Woord was bij God en het Woord was God. Johannes.



dinsdag 19 december 2017

Alicia (2017), documentaire van Maasja Ooms


Het droevige lot van een aardig maar wanhopig meisje

Twee jaar geleden maakte Maasja Ooms de aangrijpende documentaire Tussen mensen, waarin een Brabants stel in therapie probeert te leven met de patronen die zij in hun relatie ontwikkeld hebben. Inmiddels is zij terug met de door Willemijn Cerutti geproduceerde en niet minder aangrijpende documentaire Alicia waarin we enkele jaren een meisje van een jaar of tien met dezelfde naam volgen dat langzamerhand vermalen wordt in de jeugdhulpverlening. Alicia sluit aan bij de documentaire Ik ben geen probleemkind, ik ben een uitdaging die Rolf Orthel een jaar geleden maakte over een gesloten jeugdinrichting.

Van tevoren lezen we in kille typeletters, die vaker een indruk geven van hetgeen in rapportages over Alicia wordt gezegd, dat zij in haar tweede levensjaar in een pleeggezin geplaatst is, met vijf jaar vanwege de dood van haar pleegvader in kindertehuis Maashorst in Reek terecht kwam waar ze inmiddels, negen jaar oud, wacht op plaatsing in een nieuw pleeggezin.

Ooms begint met een beeld van een konijn in een hok met tralies op het terrein van de Maashorst. Het symboliseert de gevangenschap van Alicia, zoals ze die zelf ervaart. Ze zou niets liever willen dan een gewoon leven leiden in een pleeggezin maar dat is nog niet zo gemakkelijk te vinden. De teleurstelling druipt van het gezicht van Alicia als de leiding haar zo voorzichtig mogelijk vertelt dat het tijdstip van overgang naar een pleeggezin onzeker is (zie poster). Alicia vindt troost bij een klein konijntje dat ze in een schoenendoos bewaart, maar droevig genoeg gaat dat later dood.

Op de afdeling is Alicia onrustig. Zij kijkt uit het raam en ziet anderen die opgehaald worden door hun ouders. Dat reageert ze af op haar groepsgenoten en gedraagt zich dominant ten opzichte van jongere kinderen. De leiding is lief voor haar, geeft haar een kus voor het slapen gaan. Als ze zichzelf niet meer in bedwang heeft wordt ze naar haar kamer gestuurd tot ze weer kalmer is. Een bezoek aan haar moeder en haar halfbroertje op haar verjaardag doet haar goed, maar terug in het tehuis krijgt ze een terugslag. Ze raakt snel van streek als ze met haar moeder probeert te chatten en die niet reageert. Dat is voor haar het bewijs dat ze niet gewenst is en alleen in de wereld staat. Ze steekt haar tong uit maar Ooms die haar op haar bed filmt waar ze met haar lijf uitdrukking probeert te geven aan hetgeen binnen in haar leeft. De leiding vindt haar uitspraken en gedrag steeds zorgwekkender en dient haar pillen toe die haar angst binnen de perken moeten houden, maar Alicia doet een dringend beroep op voogd Machteld om een andere plek voor haar te vinden. Een aanval op de schooljuf zorgt voor een escalatie van
de problemen. Tijdens een gesprek met Alicia in het kantoor van een leidinggevende weet men de patstelling niet te doorbreken, waarop Alicia met tien jaar en acht maanden naar een orthopedagogisch centrum in Boxtel wordt gestuurd.

Vanaf die tijd is er sprake van achteruitgang. Het is pijnlijk te zien dat ze in een volgende locatie in Rotterdam veel te aangesproken wordt op haar eigen verantwoordelijkheid. Als reactie eet Alicia het papiertje op waar ze, zoals vaker, mogelijk vragen geformuleerd heeft. Onontkoombaar is de gang naar een gesloten inrichting. Ze is teleurgesteld in het geringe contact met haar moeder maar Machteld heeft dat juist tegengehouden. Ze krijgt ook nog bezoek van twee leidinggevenden in Reek die zich op de terugweg wel achter hun oren krabben over de treurige gang van zaken. Ooms richt zelf vooral op het meisje zelf dat steeds wanhopiger een uitweg zoekt en zich daarbij zelf in de voet schiet. Alicia geeft aan hoe gemakkelijk de hulpverlening kan ontsporen en hoe snel een kind daarvan de dupe wordt.

Hier de trailer, hier mijn bespreking van Tussen mensen, hier die van Ik ben geen probleemkind, ik ben een uitdaging.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten